અલબર્ટ પાઈક અને તેની આશ્ચર્યજનક આગાહી

મિલન ખિરા

અલબર્ટ પાઈક કોણ હતા?

અલબર્ટ પાઈક નામ સાંભળતાં જ એક વિચારી, લેખક અને ચર્ચાસ્પદ વ્યક્તિ યાદ આવે છે. પાઈકનો જન્મ 1809માં અમેરિકાના બોસ્ટનમાં થયો હતો. તેઓ એક કાયદાપંડિત, કવિ અને ફ્રીમેસન સંગઠનના પ્રમુખ હતા. તેમની ખાસ વાત એ છે કે તેઓએ બહુ જુદી જુદી ભાષાઓ શીખી હતી અને અનેક વિષયોમાં ગહન વાંચન કર્યું હતું.

તેમનું સૌથી જાણીતું પુસ્તક છે – “ખજ્ઞફિહત ફક્ષમ ઉજ્ઞલળફ”. આ પુસ્તક આજે પણ ફ્રીમેસન સમાજમાં મહત્વ ધરાવે છે. તેઓ માનતા હતા કે માનવજાતનો વિકાસ મૂલ્યો, નૈતિકતા અને આધ્યાત્મના આધારે થવો જોઈએ. પણ આજે પાઈકનું નામ ચર્ચામાં છે એક ખાસ પત્રને કારણે. એવું કહેવાય છે કે તેમણે 1871માં લખેલો એક પત્ર ભવિષ્યના ત્રણ વિશ્વ યુદ્ધોની આગાહી કરે છે. આ પત્ર અદૃશ્ય છે, છતાં વર્ષોથી ચર્ચાસ્પદ છે. એવું કેહવાય છે કે 1970 1971 સુધી આ પત્ર બ્રિટીશ સંગ્રહાલયમાં પ્રદર્શિત હતો અને પાછળથી તેને હટાવી લેવામાં આવ્યો હતો.

આ પત્ર શું છે અને
શા માટે ચર્ચામાં છે?
કહેવાય છે કે પાઈકએ ઇટાલીના નેતા મઝીનીને પત્ર લખ્યો હતો જેમાં ત્રણ મોટા યુદ્ધોની આગાહી કરવામાં આવી હતી. પત્ર અનુસાર, દરેક યુદ્ધ માનવીય વિચારોના ટકરાવ પરથી થાય છે – જેમ કે રાષ્ટ્રવાદ, ધર્મ, જાતિ અને વિચારધારા.
1925માં આ પત્ર વિશે પ્રથમવાર લખાયું. જોકે મૂળ પત્ર ક્યારેય જાહેર થયો નથી. આજ સુધી આ પત્રના અસ્તિત્વ અંગે પુરાવા મળ્યા નથી, છતાં કેટલીક આગાહી સાબિત થતા લોકો વિચલિત થયા છે.

પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધ – 1914થી 1918: વિગતવાર વિસ્ફોટ
પાઈકે લખ્યું હતું કે યુરોપના દેશો વચ્ચે રાષ્ટ્રવાદ વધશે. દેશો પોતાનું વિસ્તરણ કરવા માટે ટકરાશે. યુદ્ધનું કારણ પણ કંઈક આવું જ બન્યું.
1914માં ઓસ્ટ્રિયાના રાજકુમાર ફર્ડિનાન્ડની હત્યા સર્બિયામાં થઈ. તેના કારણે સમગ્ર યુરોપના દેશો એકબીજા સામે યુદ્ધમાં ઊતરી ગયા:
-બ્રિટન, ફ્રાન્સ, રશિયા (એલાયડ પાવર્સ)
-જર્મની, ઓસ્ટ્રિયા-હંગેરી, ઓટોમન એમ્પાયર (સેન્ટ્રલ પાવર્સ)
યુદ્ધનો વિસ્તાર એશિયા અને આફ્રિકા સુધી પહોંચ્યો. િયિંક્ષભવ ૂફરિફયિ, મશીનગન, ગેસ જેવા ભયંકર હથિયારોનો ઉપયોગ થયો. અત્યાર સુધીના સૌથી નરઘટ યુદ્ધમાં અંદાજે 2 કરોડ લોકોનાં મોત થયા. રશિયામાં કમ્યુનિસ્ટ ક્રાંતિ થઈ. ‘ઝાર’ રાજ ખતમ થયો અને લેનિનની આગેવાની હેઠળ સોવિયેત યુનિયન ઊભો થયો.
યુદ્ધ પછી લીગ ઑફ નેશન્સ બનાવવામાં આવ્યું – પણ તે સફળ નહીં રહ્યું. વિશ્વ શાંતિ માટેનો પ્રથમ નિષ્ફળ પ્રયાસ હતો.
બીજું વિશ્ર્વ યુદ્ધ – 1939થી 1945: ભૂખ, ત્રાસ અને અણુવિનાશનો યુગ
પત્ર અનુસાર, બીજું યુદ્ધ ફાસિસ્ટો અને સિઓનિઝમ(યહૂદી) વચ્ચેના વિરોધને કારણે થશે. પત્રમાં ખાસ હિટલરના ઉદય અને યહૂદીઓ પરના અત્યાચારની વાત છે. આ યુદ્ધ પણ ઘણું ભયંકર સાબિત થયું.
જર્મન નેતા એડોલ્ફ હિટલરે પોલેન્ડ પર હુમલો કર્યો અને પછી યુદ્ધ ફાટી નીકળ્યું. મુખ્ય પક્ષો હતા:
-એલાયડ પાવર્સ: બ્રિટન, ફ્રાન્સ, યુએસએ, સોવિયેત યુનિયન
-એક્સિસ પાવર્સ: જર્મની, ઇટાલી, જાપાન
આ યુદ્ધના ખાસ પાસાં:
-હોલોકોસ્ટ: 60 લાખથી વધુ યહૂદીઓની હત્યા
-ઙયફહિ ઇંફબિજ્ઞિ હુમલો અને અમેરિકાની પ્રવેશ
-અજ્ઞિંળશભ ઇજ્ઞળબ: હિરોશિમા અને નાગાસાકી પર હુમલા
-ઉ-ઉફુ: નોર્મંડીથી જર્મની પર આક્રમણ
આ યુદ્ધમાં ટેક્નોલોજી, વાયુ યુદ્ધ અને નસીહત યુદ્ધનો યથાર્થ ઉલ્લેખ જોવા મળે છે. યુદ્ધ પછી જર્મની બે ભાગમાં વહેંચાઈ ગયો. યુનાઇટેડ નેશન્સની રચના થઈ – એક નવી શાંતિ વ્યવસ્થા ઊભી કરવા માટે.
1948માં ઇઝરાયેલ દેશની સ્થાપના થઈ. એ ઘટના પાયકની આગાહીને વધુ વજન આપે છે અને બીજી વાર પણ સચોટ સાબિત થઈ હતી.
ત્રીજું વિશ્ર્વ યુદ્ધ –
શું પાઈકે સાચું લખ્યું છે?
પત્રમાં લખાયું છે કે ત્રીજું યુદ્ધ ઈસ્લામ અને પશ્ચિમી દેશોની સંઘર્ષથી આવશે. વિશ્વ ધર્મના આધાર પર વિભાજીત થશે. આ યુદ્ધ માનસિક, આર્થિક અને ટેક્નોલોજીકલ સ્તરે વધુ વિનાશક હશે.
આજના સંદર્ભે જોવા જઈએ તો:
-9/11 હુમલાથી અમેરિકાની તીવ્ર પ્રતિક્રિયા
-અફઘાનિસ્તાન, ઈરાકમાં યુદ્ધ
-ઈંજઈંજના આતંકવાદી હુમલાઓ
-ઇઝરાયેલ અને પેલેસ્ટાઇન વચ્ચે વધતી તણાવભરી સ્થિતિ
-મિડલ ઈસ્ટ, અમેરિકા અને યુરોપ વચ્ચેનો તણાવ ધીરે ધીરે વધતો ગયો છે. ઈસ્લામ ધર્મ અને પશ્ચિમી મૂલ્યો વચ્ચેનો તફાવત આ તણાવનું મૂળ છે.
-ત્રીજું વિશ્વ યુદ્ધ થયું નથી, પણ તેના વાદળો જરૂર
ઊભા છે.
-શું આ પત્ર સાચું છે કે ખોટું? પુરાવાની શોધ
આ પત્રના કોઈ પૃથ્વીપત્રક પુરાવા મળ્યા નથી. એટલે શિષ્ટ ઇતિહાસકારો તેને ખોટું માને છે. તેમ છતાં, ત્રણેય યુદ્ધો વિશે લખેલી બાબતો અને ઘટનાઓના સંબંધને કારણે કેટલાક લોકો તેને સાચું માને છે. તેવું લાગતું હોય કે કોઈએ ઇતિહાસના પ્રવાહને સમજીને આગાહીઓ આપી હશે – એ પાત્ર પાઈક જ હતો કે પછી માત્ર કલ્પિત પાત્ર – એ બાબત હજુ પણ રહસ્ય છે.
અલબર્ટ પાઈકનો સંદેશ અને દૃષ્ટિકોણ
પાઈક માનતા હતા કે માનવજાત માત્ર ભૌતિકતા દ્વારા શાંતિ પ્રાપ્ત કરી શકતી નથી. સમાજમાં સમાનતા, ન્યાય અને નૈતિકતા જરૂરી છે. યુદ્ધો કેવળ ભૌતિક જીત આપે છે, માનવતાની હાર કરે છે.
તેમના પુસ્તકમાં તેમણે આધ્યાત્મ, દયાળુતા, સત્ય અને ભાઈચારા પર ભાર મૂક્યો છે. તેમને વિશ્વવ્યાપી માનવીય મુલ્યોમાં શ્રદ્ધા હતી.
શીખવા જેવી બાબતો (ઊંયુ કયતતજ્ઞક્ષત):
-યુદ્ધમાં કોઇને સાચી જીત મળતી નથી, બંને પક્ષોને નુકસાન થાય છે
-વિચારધારાના ટકરાવ વિશ્વયુદ્ધોનું મૂળ છે
-ધર્મ અને રાષ્ટ્રવાદ જો સહિષ્ણુતા વગર હોય તો હિંસા લાવે છે
-યુદ્ધથી ક્યારેય શાંતિ આવી નથી, વાતચીત અને સમજદારી જ ઉકેલ છે
નિષ્કર્ષ: પાઈકે આપેલી ચેતવણી?
અલબર્ટ પાઈકનું પત્ર ભલે સાબિત ન થયું હોય, પરંતુ એ આપણા માટે ચેતવણી છે. 21મી સદીમાં ટેક્નોલોજી પણ યુદ્ધ માટે હથિયાર બની ગઈ છે – તજ્ઞભશફહ ળયમશફ, મજ્ઞિક્ષયત, ભુબયિ ૂફરિફયિ જેવી નવી રીતોથી યુદ્ધ લડાય છે. અજ્ઞાત પત્રમાંથી ઉપજેલી ચર્ચા એ દિશામાં મજબૂત સંકેત આપે છે કે માનવજાતે તણાવ, દુશ્મનાવટ અને વિભાજન છોડીને માનવતા તરફ વળવાનું છે. નહિ તો ત્રીજું યુદ્ધ માનવજાત માટે છેલ્લું સાબિત થઈ શકે છે.
છેલ્લો વિચાર: શાંતિ તરફનો રસ્તો
યુદ્ધ ન થાય તે માટે દરેક વ્યક્તિએ શાંતિ તરફ પ્રયાણ કરવું જરૂરી છે. ધર્મ, દેશ કે જાતિના નામે નહીં – પણ પ્રેમ અને સમજૂતીના આધારે આગળ વધવું એજ સાચો વિકાસ છે. અલબર્ટ પાઈકનો સાચો સંદેશ કદાચ એ જ છે – વિચાર વિમર્શ રાખો, પણ આત્મવિશ્લેષણ પણ કરો. વિચારોથી ઉકેલ ન મળે તો સંવાદ કરો. શાંતિ એ છે એ જ્યાં કોઇ જીતે નહિ, પણ બધાને જીવવા મળે.
દુનિયાને ત્રીજું યુદ્ધ નહીં, ત્રીજું તર્ક જોઈએ છે. અને એ તર્ક છે – “માનવતા સર્વોપરી છે.”