થાઇલેન્ડ બાદ વડાપ્રધાન મોદીએ શ્રીલંકાની લીધી મુલાકાત, સંરક્ષણ સહયોગ સહિતના કરાર પર પણ હસ્તાક્ષર થવાની અપેક્ષા

આ યાત્રા દરમિયાન, ભારત અને શ્રીલંકા વચ્ચે સંરક્ષણ, ઉર્જા, ડિજિટલ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, આરોગ્ય અને વેપાર સહિત ઘણા મહત્ત્વપૂર્ણ કરારો પર હસ્તાક્ષર થવાની અપેક્ષા છે. ડાબેરી નેશનલ પીપલ્સ પાવર (NPP) ગઠબંધનના નેતૃત્વ હેઠળ રાષ્ટ્રપતિ અનુરા કુમારા દિસાનાયકા સત્તામાં આવ્યા પછી વડા પ્રધાન મોદીની શ્રીલંકાની આ પહેલી મુલાકાત છે. પીએમ મોદીએ છેલ્લે 2019માં શ્રીલંકાની મુલાકાત લીધી હતી અને 2015 પછી આ તેમની ટાપુ રાષ્ટ્રની ચોથી મુલાકાત હશે. ઉલ્લેખનીય છે કે, શ્રીલંકામાં સત્તા પરિવર્તન પછી કોઈપણ વિદેશી નેતાની આ પહેલી મુલાકાત છે. ડિસેમ્બર 2024 માં, રાષ્ટ્રપતિ દિસાનાયકાએ તેમની પ્રથમ વિદેશ યાત્રા ભારતની કરી હતી, જ્યાં બંને દેશોએ સંયુક્ત નિવેદન બહાર પાડ્યું અને પ્રાથમિકતા ક્ષેત્રોમાં સહયોગ વધારવા સંમત થયા.

કોલંબો એરપોર્ટ પર વડાપ્રધાન મોદીનું ભવ્ય સ્વાગત

શ્રીલંકાના વિદેશ મંત્રી વિજિતા હેરાથ, આરોગ્ય મંત્રી નલિન્દા જયતિસ્સા, શ્રમ મંત્રી અનિલ જયંથા, મત્સ્યઉદ્યોગ મંત્રી રામલિંગમ ચંદ્રશેખર, મહિલા અને બાળ બાબતોના મંત્રી સરોજા સાવિત્રી પોલરાજ અને વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી મંત્રી કૃષ્ણા અબેસેના સહિત દિસાનાયકા મંત્રીમંડળના ટોચના મંત્રીઓએ કોલંબોના ભંડારનાયકે ઇન્ટરનેશનલ એરપોર્ટ પર પ્રધાનમંત્રી મોદીનું સ્વાગત કર્યું. દરમિયાન, શ્રીલંકાની રાજધાનીમાં ભારે વરસાદ વચ્ચે, લોકો પીએમ મોદીની એક ઝલક માટે એરપોર્ટની બહાર અને હોટલમાં રાહ જોઈ રહ્યા હતા.

BIMSTEC સમિટ પછી શ્રીલંકા મુલાકાત

વડા પ્રધાન મોદી બેંગકોકમાં બે ઓફ બંગાળ ઇનિશિયેટિવ ફોર મલ્ટી-સેક્ટરલ ટેકનિકલ એન્ડ ઇકોનોમિક કોઓપરેશન (BIMSTEC) સમિટમાં હાજરી આપ્યા બાદ સીધા જ ટાપુ દેશની મુલાકાતે પહોંચ્યા છે. તેઓ 6 એપ્રિલે સ્વદેશ પરત ફરશે. કોલંબો પહોંચ્યા પછી, પ્રધાનમંત્રી મોદીએ X પર લખ્યું, “હું કોલંબો પહોંચી ગયો છું. એરપોર્ટ પર મારું સ્વાગત કરનારા મંત્રીઓ અને મહાનુભાવોનો હું આભારી છું. હું શ્રીલંકામાં યોજાનાર કાર્યક્રમોની રાહ જોઈ રહ્યો છું.”

દ્વિપક્ષીય ભાગીદારીને પ્રોત્સાહન આપવા પર ભાર

કોલંબોએ કહ્યું છે કે ગયા વર્ષે ડિસેમ્બરમાં દિસાનાયકાની ભારતની રાજ્ય મુલાકાત, શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ તરીકેની તેમની પ્રથમ વિદેશ યાત્રા, દ્વિપક્ષીય સંબંધોમાં એક મહત્ત્વપૂર્ણ ક્ષણ હતી. બંને પડોશીઓ વચ્ચેના મજબૂત રાજદ્વારી સંબંધોને વધુ વેગ મળવાની અપેક્ષા છે. પદ સંભાળ્યા પછી, શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ દિસાનાયકા જેનું સ્વાગત કરશે તે પીએમ મોદી પહેલા વિદેશી નેતા હશે.

વડાપ્રધાન મોદીની મુલાકાત દરમિયાન ભારત અને શ્રીલંકા વચ્ચે સંરક્ષણ સહયોગ અંગેના કરાર પર પણ હસ્તાક્ષર થવાની અપેક્ષા છે. આ મુલાકાત દરમિયાન, વડાપ્રધાન શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ સાથે ચર્ચા કરશે અને શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિની ભારતની રાજ્ય મુલાકાત દરમિયાન અપનાવવામાં આવેલા સહિયારા ભવિષ્ય માટે ભાગીદારીને પ્રોત્સાહન આપવાના સંયુક્ત વિઝનમાં સંમત થયેલા સહકારના ક્ષેત્રોમાં થયેલી પ્રગતિની સમીક્ષા કરશે.

સંરક્ષણ, આરોગ્ય સહિત અનેક ક્ષેત્રોમાં કરારની અપેક્ષા

વડાપ્રધાન મોદી સાથે વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકર, રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર અજિત ડોભાલ અને વિદેશ સચિવ વિક્રમ મિશ્રી પણ શ્રીલંકા પહોંચી ગયા છે. વડાપ્રધાન વરિષ્ઠ મહાનુભાવો અને રાજકીય નેતાઓ સાથે પણ મુલાકાત કરશે. બંને નેતાઓ વચ્ચે ઊર્જા જોડાણ, ડિજિટલાઇઝેશન, સંરક્ષણ, આરોગ્ય અને બહુ-ક્ષેત્રીય ગ્રાન્ટ સહાય સંબંધિત અનેક કરારોનું પણ આદાન-પ્રદાન કરવામાં આવશે. ખાસ કરીને, શ્રીલંકાને સસ્તી ઉર્જા પૂરી પાડવા માટે એક નવી વ્યવસ્થા પર હસ્તાક્ષર થવાની અપેક્ષા છે. વડાપ્રધાન મોદી રવિવાર (6 એપ્રિલ, 2025)ના રોજ ભારતીય નાણાકીય સહાયથી અમલમાં મુકાયેલા વિકાસ પ્રોજેક્ટ્સનું ઉદ્ઘાટન કરવા માટે દિસાનાયકા સાથે અનુરાધાપુરા જતા પહેલા દેશના અન્ય રાજકીય નેતાઓ સાથે પણ મુલાકાત કરશે.

અનુરાધાપુરામાં, બંને નેતાઓ ઐતિહાસિક જયા શ્રી મહાબોધિ મંદિર સંકુલમાં શ્રદ્ધાસુમન અર્પિત કરશે. વડાપ્રધાન મોદીએ 2015માં શ્રીલંકાની યાત્રા દરમિયાન પણ આ મંદિરની મુલાકાત લીધી હતી, જે ભારત-શ્રીલંકા સભ્યતા ભાગીદારીમાં વિશેષ મહત્ત્વ ધરાવે છે. આ પછી, વડાપ્રધાન મોદીએ 2019 માં ફરી શ્રીલંકાની મુલાકાત લીધી.

માછીમારોની મુક્તિ સહિત અનેક મુદ્દાઓ પર થશે ચર્ચા

ભારત સરકારનું કહેવું છે કે તેણે ભારતીય માછીમારોની સલામતી, સુરક્ષા અને કલ્યાણને સર્વોચ્ચ પ્રાથમિકતા આપી છે અને દ્વિપક્ષીય પદ્ધતિઓ, રાજદ્વારી ચેનલો અને વિવિધ સત્તાવાર વાતચીત દ્વારા આ મુદ્દાઓ સતત ઉઠાવી રહી છે, જેમાં 16 ડિસેમ્બર 2024 ના રોજ શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ સાથે વડાપ્રધાનની તાજેતરની બેઠકનો પણ સમાવેશ થાય છે. ભારતે શ્રીલંકા સરકારને વારંવાર વિનંતી કરી છે કે માછીમારોના મુદ્દાને માનવતાવાદી અને આજીવિકાના મુદ્દા તરીકે ગણે અને કોઈપણ સંજોગોમાં બળનો ઉપયોગ ન કરે.

સ્વતંત્રતા ચોક ખાતે ગાર્ડ ઓફ ઓનર

શનિવારે, વડાપ્રધાન મોદીને કોલંબોના ઇન્ડિપેન્ડન્સ સ્ક્વેર ખાતે ગાર્ડ ઓફ ઓનર આપવામાં આવશે. આ પછી, રાષ્ટ્રપતિ દિસાનાયકા સાથે રાષ્ટ્રપતિ સચિવાલયમાં ઔપચારિક વાતચીત થશે. આ મુલાકાતના મહત્ત્વ પર ભાર મૂકતા, શ્રીલંકામાં ભારતીય હાઈ કમિશનર સંતોષ ઝાએ જણાવ્યું કે ભારત-શ્રીલંકા સંબંધો અત્યાર સુધીના સૌથી મજબૂત સ્તરે છે. તેમણે કહ્યું કે પ્રધાનમંત્રી મોદીની આ મુલાકાત ડિસેમ્બર 2024 માં જારી કરાયેલા વ્યાપક સંયુક્ત નિવેદનને આગળ વધારશે અને દ્વિપક્ષીય સહયોગના નવા પરિમાણો સ્થાપિત કરશે. ઝાએ સંકેત આપ્યો કે આ મુલાકાત દરમિયાન બંને દેશો વચ્ચે સંરક્ષણ સહયોગ કરાર પર પણ હસ્તાક્ષર થઈ શકે છે. આ કરાર સંયુક્ત લશ્કરી કવાયતો, તાલીમ કાર્યક્રમો અને લશ્કરી સાધનોના પુરવઠા જેવી હાલની વ્યવસ્થાઓને ઔપચારિક બનાવશે.

દરિયાઈ સુરક્ષા મુખ્ય પ્રાથમિકતા રહેશે

ભારતીય હાઈ કમિશનરે એમ પણ કહ્યું કે દરિયાઈ સુરક્ષા ભારત-શ્રીલંકા સંરક્ષણ ભાગીદારીનો એક મહત્ત્વપૂર્ણ આધારસ્તંભ રહેશે. તેમણે કહ્યું કે દરિયાઈ સુરક્ષા એક મહત્ત્વપૂર્ણ મુદ્દો છે, અને એ વાત સર્વસ્વીકૃત છે કે આપણે એક જ ક્ષેત્રમાં છીએ અને આપણી સુરક્ષા એકબીજા સાથે જોડાયેલી છે. આ આધારે, અમે અમારા સહયોગને આગળ વધારી રહ્યા છીએ. વડાપ્રધાન મોદીની આ મુલાકાત રાષ્ટ્રપતિ દિસાનાયકાની ભારત મુલાકાત દરમિયાન થયેલા કરારોને આગળ વધારવામાં મદદ કરશે અને દ્વિપક્ષીય સંબંધોમાં નવા પરિમાણો ઉમેરશે. ભારત અને શ્રીલંકા નજીકના પડોશી છે, ખાસ કરીને દરિયાઈ પડોશીઓ. આપણો સંબંધ ઐતિહાસિક, ભૌગોલિક અને સાંસ્કૃતિક રીતે ખૂબ જ ઊંડો છે. અમારી વચ્ચેના લોકોથી લોકોનાં સંબંધો પણ ખૂબ જ મજબૂત છે. તેમણે વધુમાં કહ્યું, “બંને દેશો વચ્ચે એવી સમજ બનેલી છે કે આપણું ભવિષ્ય સહિયારું છે.”