ગુજરાતમાં આવી ચઢેલા એકલા વાઘ માટે રાજ્ય સરકારે કેન્દ્ર પાસે વાઘણ માંગી !

32 વર્ષ પછી ગુજરાતમાં વાઘનો કાયમી વસવાટ

દાહોદના રતનમહાલ અભયારણ્યમાં 9 મહિનાથી મધ્યપ્રદેશનો 5 વર્ષનો રોયલ બેંગાલ ટાઇગર; ગુજરાત ‘ત્રણ મોટી બિલાડીઓ’નું એકમાત્ર રાજ્ય બનશે

ખાસ-ખબર ન્યૂઝ રાજકોટ

ગુજરાત હવે વન્યજીવ સંરક્ષણ ક્ષેત્રે એક ઐતિહાસિક સિદ્ધિ તરફ આગળ વધી રહ્યું છે. છેલ્લા 32 વર્ષમાં પ્રથમવાર, દાહોદ જિલ્લાના રતનમહાલ વન્યજીવ અભયારણ્યમાં ફેબ્રુઆરી 2025થી એક 5 વર્ષનો નર રોયલ બંગાળ વાઘ કાયમી વસવાટ કરી રહ્યો છે, જે મધ્યપ્રદેશથી આવ્યો છે.
આ ઘટનાને ’ગર્વની ક્ષણ’ ગણાવતા વન મંત્રી અર્જુન મોઢવાડિયાએ જણાવ્યું કે ગુજરાતના ઇકોસિસ્ટમે વન્યજીવોને ટેકો આપવાની ક્ષમતા સાબિત કરી છે. આ વાઘ મધ્યપ્રદેશના ઝાબુઆ સરહદથી આવ્યો હોવાનું મનાય છે.
ગુજરાત સરકાર હવે આ વાઘને કાયમી વસવાટ કરાવી વંશ વધારવા માટે કેન્દ્ર સરકારના વન મંત્રાલયને પત્ર લખીને વાઘણ પૂરી પાડવા વિનંતી કરી છે. વાતાવરણની સમાનતાને કારણે મધ્યપ્રદેશમાંથી વાઘણ લાવવાનું પસંદ કરવામાં આવી શકે છે.
જો આ પ્રયોગ સફળ થશે, તો ગુજરાત સૌરાષ્ટ્રમાં સિંહ, મધ્ય ગુજરાતમાં દીપડા અને દાહોદમાં વાઘ – આ ત્રણેય મોટી બિલાડીઓનું ઘર બનનાર દેશનું એકમાત્ર રાજ્ય બનશે. વન વિભાગે આ શાહી બિલાડીની સુરક્ષા વધારી દીધી છે અને શિકારની ઉપલબ્ધતા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું છે.
ગુજરાતના ગાઢ જંગલોમાં એવી ગર્જના ફરી શરૂ થઈ છે, જે તેમણે ત્રણ દાયકામાં સાંભળી ન હતી. 32 વર્ષ પછી, ગુજરાતમાં એક વાઘ જોવા મળ્યો છે. હા, એક રોયલ બંગાળ વાઘ. દાહોદ જિલ્લાના રતન મહેલ વન્યજીવ અભયારણ્યમાં છેલ્લા નવ મહિનાથી 5 વર્ષના વાઘે વસવાટ કર્યો છે.
કેમેરા ટ્રેપ છબીઓથી વન અધિકારીઓ આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા છે. આ વાઘ માત્ર ફરતો જ નથી, પરંતુ અહીં પણ પોતાનું ઘર બનાવી ચૂક્યો છે. આ 5 વર્ષનો વાઘ મધ્યપ્રદેશના ઝાબુઆ અને કાઠીવાડા સરહદથી આવ્યો હોય તેવું લાગે છે. ત્યાં વાઘની સંખ્યા વધી ગઈ છે, તેથી તે નવા પ્રદેશની શોધ કરતી વખતે ગુજરાતમાં પહોંચ્યો હશે. વન ટીમોએ ફિલ્ડ સર્વે અને ફોટો-પ્રૂફ દ્વારા પુષ્ટિ આપી કે આ કોઈ ’ગુજરાતી ફકીર’ નથી પણ કાયમી રહેવાસી છે. વન મંત્રી અર્જુન મોઢવાડિયાએ તેને “ગર્વની ક્ષણ” ગણાવી. તેમણે કહ્યું, “ગુજરાતના વૈવિધ્યસભર ઇકોસિસ્ટમે ફરી એકવાર વન્યજીવોને ટેકો આપવાની ક્ષમતા સાબિત કરી છે.” ગુજરાતમાં હવે ત્રણ મોટી બિલાડીઓ છે: સૌરાષ્ટ્રમાં એશિયાઈ સિંહો, મધ્ય ગુજરાતમાં દીપડાઓ અને દાહોદમાં વાઘ. વન્યજીવન નિષ્ણાતો આને પ્રાદેશિક કોરિડોર કનેક્ટિવિટી માટે ગર્વની બાબત ગણાવી રહ્યાં છે. મધ્યપ્રદેશથી ગુજરાત સુધીનો આ કોરિડોર વાઘ માટે જીવનરેખા બની ગયો છે. પરંતુ આનંદની સાથે, ચિંતાની વાત પણ છે. શિકારની ઉપલબ્ધતા અને રહેઠાણ સુરક્ષા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જરૂરી છે.
જો આ અપૂરતા હોય, તો આ મહેમાન અન્યત્ર જશે. આ ઘટના સંરક્ષણ માટે એક મોટી જીત છે.

1980 અને 2000 ના દાયકામાં ક્ષણિક દૃશ્યો થયા હતા, પરંતુ આ પહેલી વાર છે જ્યારે કાયમી ઘર સ્થાપિત થયું છે. શું આ વાઘ ગુજરાતમાં વાઘની નવી વસ્તી લાવશે? કે પછી તે એક જ સફળતાની વાર્તા હશે? ફક્ત સમય જ કહેશે. પરંતુ એક વાત ચોક્કસ છે કે રતન મહેલના જંગલો હવે વધુ સતર્ક રહેશે. આ શાહી બિલાડી સુરક્ષિત રહે તે માટે વન વિભાગે સુરક્ષા વધારી દીધી છે.