રાજ્યનાં 41% વિદ્યાર્થીઓ લે છે ખાનગી ટયુશન

તમામ લેવલના વિદ્યાર્થીઓને શાળા ઉપરાંત લેવું પડે છે ટયુશન પ્રી પ્રાઇમરીથી ધો.12 સુધી ટયુશન લેતા વિદ્યાર્થીઓમાં ગુજરાતનાં 16માં ક્રમે

ખાસ-ખબર ન્યૂઝ રાજકોટ

આ મહિને જાહેર કરાયેલા કેન્દ્ર સરકારના એક અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે ગુજરાતમાં પૂર્વપ્રપ્રાથમિકથી ઉચ્ચતર માધ્યમિક સ્તર સુધીના વિદ્યાર્થીઓમાંથી પાંચમા ભાગના વિદ્યાર્થીઓ ખાનગી કોચિંગ લે છે. ‘કોમ્પ્રિહેન્સિવ મોડ્યુલર સર્વે: એજ્યુકેશન’નામના અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે ઉચ્ચતર માધ્યમિક સ્તર (ધોરણ ડઈંઈં) સુધીના તમામ વિદ્યાર્થીઓમાંથી 20.8% વિદ્યાર્થીઓ ખાનગી કોચિંગ લે છે. આ ભારતની કુલ સરેરાશ 27% કરતા ઓછી છે.

પૂર્વ-પ્રાથમિકથી ધોરણ ડઈંઈં સુધી ખાનગી કોચિંગ લેનારા વિદ્યાર્થીઓની ટકાવારીમાં ગુજરાત તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં 16મા ક્રમે છે. કોચિંગ લેનારા વિદ્યાર્થીઓના 78.6% સાથે ત્રિપુરા પ્રથમ ક્રમે છે, ત્યારબાદ પશ્ચિમ બંગાળ (74.6%) અને ઓડિશા (57.1%) આવે છે. મિઝોરમમાં સૌથી ઓછી ટકાવારી છે, જેમાં 2.4% વિદ્યાર્થીઓ ખાનગી કોચિંગ લે છે, ત્યારબાદ લદ્દાખ (2.8%) અને છત્તીસગઢ (4.5%) આવે છે.

રાજ્યમાં 32,000 થી વધુ સરકારી શાળાઓ, લગભગ 5,000 ગ્રાન્ટ-ઇન-એઇડ શાળાઓ અને લગભગ 15,000 ખાનગી શાળાઓમાં લગભગ 1.2 કરોડ વિદ્યાર્થીઓ નોંધાયેલા છે.રસપ્રદ વાત એ છે કે, અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે વાલીઓ પૂર્વ-પ્રાથમિક વર્ગો, જેમ કે જુનિયર કેજી અને સિનિયર કેજીમાં નોંધાયેલા વિદ્યાર્થીઓને પણ ખાનગી ટયુશન માટે મોકલી રહ્યા છે. અહેવાલ મુજબ, રાજ્યમાં પૂર્વ-પ્રાથમિક સ્તર (1 થી નીચે) ના 4.4% વિદ્યાર્થીઓ ખાનગી કોચિંગનો લાભ લે છે. તેમાં જણાવાયું છે કે ગુજરાતમાં પ્રાથમિક સ્તરના 18.1% વિદ્યાર્થીઓ (1 થી 5), મધ્યમ સ્તરના 21.5% વિદ્યાર્થીઓ (6 થી 8), માધ્યમિક સ્તરના 31.4% વિદ્યાર્થીઓ (9 અને 10) અને ઉચ્ચતર માધ્યમિક સ્તરના 35.5% વિદ્યાર્થીઓ (1 અને 12) ખાનગી ટયુશનનો લાભ લે છે.

શૈક્ષણિક સમુદાયના મતે, ખાનગી ટયુશનનો લાભ લેનારા વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યા અનેક પરિબળોનું પરિણામ છે. શિક્ષણ ક્ષેત્રના લોકો કહે છે કે, તાજેતરમાં, શાળાઓમાં શિક્ષકો વિદ્યાર્થીઓને વિષયો સંપૂર્ણપણે સમજાય તે સુનિશ્ચિત કરવાને બદલે અભ્યાસક્રમ પૂર્ણ કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. ઉપરાંત, વિદ્યાર્થીઓ વચ્ચેની સ્પર્ધા અને સારા ગુણ મેળવવાના દબાણને કારણે માતાપિતા ખાનગી ટયુશન પસંદ કરે છે. શિક્ષણવિદો કહે છે કે ઘણા કિસ્સાઓમાં, કામ કરતા માતાપિતાને તેમના બાળકોના અભ્યાસનું નિરીક્ષણ કરવા અને તેમને ખાનગી ટયુશનમાં દાખલ કરવા માટે પૂરતો સમય મળતો નથી.
ગુજરાત રાજ્ય શાળા વ્યવસ્થાપન સંગઠનના અધ્યક્ષ ભાસ્કર પટેલે જણાવ્યું હતું કે રાજ્ય સરકારે કેન્દ્ર સરકારની માર્ગદર્શિકા લાગુ કરવી જોઈએ કે 14 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના વિદ્યાર્થીઓને ટયુશન વર્ગોમાં દાખલ ન કરવા જોઈએ. ‘રાજ્ય સરકારે ટયુશન વર્ગોમાં 14 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના વિદ્યાર્થીઓને નોંધણી કરાવવા પર સખત પ્રતિબંધ મૂકવો જોઈએ. ઉપરાંત, શિક્ષણ વિભાગે ખાતરી કરવા માટે સક્રિય રહેવાની જરૂર છે કે બધા ટયુશન વર્ગો સુરક્ષિત અભ્યાસ વાતાવરણ પૂરું પાડે છે,’ તેમણે કહ્યું.

આ અહેવાલમાં ગુજરાતમાં એક શૈક્ષણિક વર્ષ દરમિયાન શાળા દીઠ વિદ્યાર્થી દીઠ સરેરાશ ખર્ચ પણ જાહેર કરવામાં આવ્યો છે. પૂર્વ-પ્રાથમિક સ્તરે, સહાયિત શાળાઓમાં એક શૈક્ષણિક વર્ષમાં પ્રતિ વિદ્યાર્થી સરેરાશ ખર્ચ રૂ. 15,725 અને ખાનગી શાળાઓમાં રૂ. 27,049 છે.

પ્રાથમિક સ્તરે, ગુજરાતમાં એક શૈક્ષણિક વર્ષમાં પ્રતિ વિદ્યાર્થી સરેરાશ ખર્ચ 17,235 રૂપિયા છે, જ્યારે ખાનગી શાળાઓમાં આ રકમ 39,761 રૂપિયા છે. મધ્યમ સ્તરે, સહાયિત શાળાઓમાં દરેક વિદ્યાર્થી પર સરેરાશ 15,962 રૂપિયા ખર્ચવામાં આવે છે, જ્યારે ખાનગી શાળાઓમાં 36,450 રૂપિયા ખર્ચવામાં આવે છે. માધ્યમિક સ્તરે, સહાયિત શાળાઓમાં એક વિદ્યાર્થી દીઠ સરેરાશ ખર્ચ 14,878 રૂપિયા છે, જ્યારે ખાનગી શાળાઓમાં તે 40,031 રૂપિયા છે. ઉચ્ચતર માધ્યમિક સ્તરે, સહાયિત શાળાઓમાં એક વિદ્યાર્થીનો શૈક્ષણિક વર્ષમાં સરેરાશ ખર્ચ 22,694 રૂપિયા અને ખાનગી શાળાઓમાં 49,405 રૂપિયા છે, એમ અહેવાલમાં જણાવાયું છે.

ગુજરાત કરતાં તામિલનાડુ, કર્ણાટક, મહારાષ્ટ્રમાં સરકારી શિક્ષણ સસ્તું

માધ્યમિક શિક્ષણ અને એનએસએસનો લેટેસ્ટ સરવે: કર્ણાટક, કેરળ, એમપી, રાજસ્થાન, યુપીમાં ગુજરાત કરતાં ખાનગી શિક્ષણ સોંઘુ
કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા નેશનલ સેમ્પલ સરવેના 20મા રાઉન્ડના લેટેસ્ટ ડેટા મંગળવારે જાહેર થયા છે અને એ મુજબ ધોરણ 9-10 માં એક વિદ્યાર્થીને ભણાવવા પાછળ વાલી દ્વારા ખર્ચ ગુજરાતમાં સરકારી સ્કૂલમાં વર્ષે રૂ.5,676 અને ખાનગી બિનગ્રાન્ટેડ સ્કૂલમાં વર્ષે રૂ. 43,710 થાય છે. ગુજરાત કરતાં તામિલનાડુ, પરૂમિ બંગાળ, કર્ણાટક, રાજસ્થાન, મધ્યપ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર. ઉત્તરપ્રદેશમાં સરકારી સ્કૂલમાં ભણાવવાનો ખર્ચ ઓછો થાય છે. એવી જ રીતે કર્ણાટક, રાજસ્થાન, મધ્યપ્રદેશ, કેરળ, ઉત્તરપ્રદેશ, મધ્યપ્રદેશ જેવા રાજ્યોમાં ખાનગી સ્કૂલમાં વિદ્યાર્થીને ભણાવવાનો ખર્ચ ગુજરાત કરતાં ઓછો થાય છે. જોકે પરૂમિ બંગાળ, તેલંગાણા, તામિલનાડુ. પંજાબ, દિલ્હી જેવા રાજ્યો-પ્રદેશોમાં ખાનગી શિક્ષણ ગુજરાત કરતાં મોંધુ છે. પરૂમિ બંગાળમાં અને દિલ્હીમાં ખાનગી શિક્ષણ સૌથી મોંઘુ છે. પરૂમિ બંગાળમાં ધોરણ 9-10માં ખાનગી સ્કૂલમાં બાળકને ભણાવવા પાછળ વાલી વર્ષે રૂ.78.779 ખર્ચે છે, જયારે દિલ્હીમાં આ ખર્ચ રૂ.62,363 થાય છે. એનએસએસ સરવે એવો દાવો કરે છે કે, આ આંકડા 2024-25ના છે.