12.9 કરોડ ભારતીયો અત્યંત ગરીબીમાં જીવન જીવી રહ્યા છે

ખાસ-ખબર ન્યૂઝ નવી દિલ્હી, તા.16

આફ્રિકા અને અન્ય પછાત દેશોમાં સ્થિતિ વિકરાળ : ચોંકાવનારો રિપોર્ટ : 1990ની સરખામણીમાં 2024માં વધુ લોકો ગરીબાઇમાં જીવન જીવી રહ્યા છે : વસ્તી વધારો કારણભૂત

ભારતમાં ગરીબી રેખા નીચે જીવતા લોકોની સંખ્યામાં ઘટાડો થયો છે. વિશ્વ બેંકના તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, તે 1990માં 431 (43.1 કરોડ) મિલિયનથી ઘટીને 2024માં 129 (12.9 કરોડ) મિલિયન થઈ ગઇ છે.જો કે, આ આંકડો પ્રતિ દિવસ 2.15 ના ધોરણ પર આધારિત છે. પરંતુ પ્રતિ દિવસ 6.85 (મધ્યમ-આવકવાળા દેશો માટે નિર્ધારિત મર્યાદા)ના ધોરણના આધારે, 1990ની સરખામણીએ 2024માં વધુ લોકો ગરીબી રેખા નીચે જીવી રહ્યા છે. રિપોર્ટ અનુસાર, આનું મુખ્ય કારણ ભારતમાં વસ્તીમાં ઝડપથી થઈ રહેલો વધારો છે.વિશ્વ બેંકે અગાઉ કહ્યું હતું કે 2021માં ભારતમાં અત્યંત ગરીબ લોકોની સંખ્યા 3.8 કરોડ ઘટીને 16.74 કરોડ થઈ ગઈ છે.

આ પહેલા, પાછલા બે વર્ષમાં વધારો જોવા મળ્યો હતો. મંગળવારે જારી કરાયેલા ‘ગરીબી, સમળદ્ધિ અને પ્લેનેટ: પાથવેઝ આઉટ ઓફ ધ પોલિક્રાઈસિસ’ શીર્ષક હેઠળના તાજેતરના અહેવાલમાં એ પણ સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું છે કે આ નવા ડેટાને વર્ષ માટે જાહેર કરવામાં આવેલા ઘરગથ્થુ વપરાશ અને ખર્ચ સર્વે (HCES)માં ધ્યાનમાં લેવામાં આવશે નહીં. 2022-23 કરવામાં આવી છે.વર્લ્ડ બેંકના આ રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, આ નવા ડેટાને HCESમાં ધ્યાનમાં લેવામાં આવ્યો નથી કારણ કે જરૂરી વિશ્લેષણનું કામ સમયસર પૂર્ણ થઈ શકયું નથી. જોકે, એ સ્પષ્ટ નથી કે આ બે નવા આંકડાઓને સામેલ કરવાથી દુનિયામાં ગરીબીના આંકડામાં કેટલો ફરક પડશે, પરંતુ રિપોર્ટમાં કેટલાક નક્કર તારણો આપવામાં આવ્યા છે. આફ્રિકાના સબ-સહારન પ્રદેશ અને અન્ય પછાત દેશોમાં અત્યંત ગરીબીની સ્થિતિ વધુ વણસી ગઈ છે. આ જોતાં 2030 સુધીમાં અત્યંત ગરીબીને નાબૂદ કરવાનું લક્ષ્ય હાંસલ થાય તેમ લાગતું નથી.વિશ્વમાં આત્યંતિક ગરીબીમાં ઘટાડો થવાનો દર અટકી ગયો છે. તે કહે છે કે 2020-30ના દાયકાને ગરીબી ઘટાડવાના સંદર્ભમાં સફળ ગણી શકાય નહીં.