‘મેડ ઇન ઇન્ડિયા’ ભારતમાં બનેલા ફોન અને ઇલેક્ટ્રોનિક સામાનની વિદેશોમાં ભારે માંગ

ભારતમાં બનેલા ફોન અને ઇલેક્ટ્રોનિક સામાનની વિદેશોમાં ભારે માંગ છે. ચીની સ્માર્ટફોન અને ઇલેક્ટ્રોનિક કંપનીઓએ ભારતમાંથી નિકાસ શરૂ કરી દીધી છે. તેઓ પશ્ચિમ એશિયા, આફ્રિકા અને અમેરિકામાં પણ માલ મોકલી રહ્યા છે. પહેલા આ બજારોમાં ફક્ત ચીન અને વિયેતનામથી જ માલ આવતો હતો. પરંતુ હવે ભારત સરકારના સતત આગ્રહ અને અહીં ઉત્પાદન ક્ષમતામાં વધારાને કારણે આ થઈ રહ્યું છે. જાણવા મળતી વિગત અનુસાર, ઓપ્પો મોબાઇલ ઇન્ડિયાએ નાણાકીય વર્ષ 2024 (નાણાકીય વર્ષ 24)માં પહેલીવાર નિકાસમાંથી 272 કરોડ રૂપિયાનું વિદેશી હૂંડિયામણ મેળવ્યું છે. તે જ સમયે, રિયલમી મોબાઇલ ટેલિકોમ્યુનિકેશન્સ (ભારત)એ 114 કરોડ રૂપિયાની કમાણી કરી છે. કંપનીઓએ 12મેના રોજ રજિસ્ટ્રાર ઓફ કંપનીઝ (RoC)ને આ માહિતી આપી છે.

નાણાકીય વર્ષ 25ના પરિણામો હજુ સુધી બહાર આવ્યા નથી. ટેલિવિઝન અને ઘરેલું ઉપકરણો વેચતી સૌથી મોટી ચીની કંપનીઓમાંની એક, હાઇસેન્સ ગ્રુપ, આગામી વર્ષની શરૂઆતથી ભારતમાં બનેલા માલ પશ્ચિમ એશિયા અને આફ્રિકામાં નિકાસ કરવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે. ચીની કંપનીઓ માટે આ એક મોટો ફેરફાર છે. અત્યાર સુધી તેઓ ફક્ત ભારતમાં જ માલ વેચતા હતા. પરંતુ 2020 માં ચીન સાથેના સરહદી વિવાદ પછી, સરકારે ચીની કંપનીઓ પર કડકાઈ વધારી દીધી છે. સરકાર ઇચ્છે છે કે ચીની કંપનીઓ ફક્ત ભારતમાં જ ઉત્પાદન કરે. સરકારે ચીની કંપનીઓને ભારતીય કંપનીઓ સાથે મળીને ઉત્પાદન કરવા કહ્યું છે. તેમણે ભારતમાં જ વિતરણ અને નિકાસનું કામ કરવું જોઈએ.

ઉપરાંત, તેમણે તેમની કંપનીઓમાં ટોચના હોદ્દા પર ભારતીયોની નિમણૂક કરવી જોઈએ.હાઇસેન્સના સ્થાનિક ઉત્પાદન ભાગીદાર, એપેક ડ્યુરેબલના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર અજય સિંઘાનિયાએ જણાવ્યું હતું કે, તેઓ શ્રી સિટીમાં હાઇસેન્સ માટે રૂ. 100 કરોડનો પ્લાન્ટ સ્થાપી રહ્યા છે. આ પ્લાન્ટ ચીનમાં હાઇસેન્સના પ્લાન્ટ જેવો જ હશે. તેની ડિઝાઇન અને બધું જ સમાન હશે. લેનોવો ગ્રુપ ભારતમાંથી સર્વર અને લેપટોપ નિકાસ કરવાની પણ તૈયારી કરી રહ્યું છે. તેની સ્માર્ટફોન કંપની મોટોરોલા પહેલાથી જ યુએસમાં ઉપકરણોની નિકાસ કરે છે. મોટોરોલાના ફોન ડિક્સન ટેક્નોલોજીસ દ્વારા બનાવવામાં આવે છે. ડિક્સન હવે વધતી નિકાસ માંગને પહોંચી વળવા માટે તેની ક્ષમતા 50% વધારી રહી છે.

ડિક્સન ચીની કંપની ટ્રાન્સશન હોલ્ડિંગ્સ માટે સ્માર્ટફોન પણ બનાવે છે. ટ્રાન્સશન ઇન્ટેલ, ટેક્નો અને ઇન્ફિનિક્સ જેવી બ્રાન્ડ્સ બનાવે છે. તેણે આફ્રિકામાં નિકાસ શરૂ કરી દીધી છે.હોમ એપ્લાયન્સ કંપની હાયર પણ નિકાસની તકો શોધી રહી છે. ઓપ્પો, વિવો, રિયલમી, વનપ્લસ અને શાઓમી જેવી સ્માર્ટફોન બ્રાન્ડ્સ હવે ભારતીય કંપનીઓ સાથે ભાગીદારી કરી રહી છે. આમાંથી કેટલીક કંપનીઓએ નિકાસ પણ શરૂ કરી દીધી છે. જોકે, શાઓમી, મીડિયા અને વનપ્લસના નાણાકીય વર્ષ 24 ના આરઓસી ફાઇલિંગમાં નિકાસમાંથી વિદેશી હૂંડિયામણની કમાણી દર્શાવવામાં આવી નથી. ભારત સરકારની PLI   યોજના દ્વારા કેટલીક નિકાસ યોજનાઓને મદદ મળી રહી છે. PLI યોજનાનો અર્થ એ છે કે સરકાર કંપનીઓને ઉત્પાદન વધારવા માટે પ્રોત્સાહનો આપે છે.

મોટાભાગની ચીની બ્રાન્ડ્સ PLI નો ભાગ નથી, પરંતુ ડિક્સન જેવા તેમના કેટલાક કોન્ટ્રાક્ટ ઉત્પાદકો આ યોજનાનો લાભ લઈ રહ્યા છે. એક મોટી થર્ડ-પાર્ટી મેન્યુફેક્ચરિંગ કંપનીના માલિકે જણાવ્યું હતું કે, સરકાર લાંબા સમયથી ચીની કંપનીઓને ભારતમાંથી નિકાસ કરવાનું કહી રહી છે. તેમણે નામ ન આપવાની શરતે જણાવ્યું હતું કે બાકીની ચીની બ્રાન્ડ્સ જે હજુ શરૂ થઈ નથી તે પણ ટૂંક સમયમાં શરૂ થશે.  વધતા જતા ભૂરાજકીય તણાવ અને અમેરિકા તરફથી ટેરિફના ભયને કારણે કંપનીઓ ચીનથી ઉત્પાદન ભારતમાં ખસેડી રહી છે. ઉદ્યોગ અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે ચીની કંપનીઓ ભારતમાંથી ફોન અને ઇલેક્ટ્રોનિક ઉત્પાદનો અમેરિકામાં નિકાસ કરવા માટે પણ તૈયાર છે. આ વાત અમેરિકા ભારત અને ચીન સાથે વેપાર અંગે કયો કરાર કરે છે તેના પર નિર્ભર રહેશે.