દેશની પહેલી નોઝલ વેક્સીનને સરકારની મંજૂરી: કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રીએ વૈજ્ઞાનિકોની મોટી ઉપલબ્ધિ ગણાવી

વિશ્વભરમાં કોરોનાના કેસોમાં અચાનક વધારો થયો છે. ચીનમાં હલચલ મચી ગઈ છે. આ જોઈને સરકારે ગુરુવારે મોટું પગલું ભર્યું અને નાકની રસી મંજૂર કરી છે. આ રસી નાક દ્વારા આપવામાં આવે છે. કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રી મનસુખ માંડવિયાએ જણાવ્યું છે કે, ભારતમાં તેનો સંપૂર્ણ વિકાસ થયો છે. તેમણે તેને વૈજ્ઞાનિકોની મોટી ઉપલબ્ધિ ગણાવી છે. અત્યાર સુધી દેશમાં ઉપલબ્ધ તમામ રસી સોય દ્વારા આપવામાં આવે છે.

સરકારની મંજૂરી બાદ પ્રથમ વખત નાક દ્વારા રસી આપવાનો માર્ગ ખુલશે. તેનાથી મનમાં અનેક સવાલો પણ ઉભા થયા છે. ઉદાહરણ તરીકે, આ રીતે રસી આપવાની જરૂર કેમ છે? નાકની રસી કેટલી અસરકારક રહેશે? તે આપવાની રીત શું હશે? આવો, આ બધા પ્રશ્નોના જવાબો અહીં જાણીએ.

નાકની રસી શું છે ?

નાકની રસી નાક દ્વારા આપવામાં આવે છે. આ રીતે રસી નાક દ્વારા શરીરમાં પ્રવેશે છે. આને અનુનાસિક અથવા ઇન્ટ્રાનેસલ રસી કહેવામાં આવે છે. કોરોના વાયરસ સામાન્ય રીતે નાક દ્વારા પ્રવેશ કરે છે. આનો ફાયદો એ થશે કે જે પેશીઓમાંથી પેથોજેનનો સામનો કરવામાં આવશે, તે પેશીઓમાં જ રોગપ્રતિકારક પ્રતિક્રિયા પેદા કરશે. વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે તે અસરકારક હોઈ શકે છે. નાકની રસી નાકમાં છાંટીને આપવામાં આવે છે.

નાકની રસીની જરૂર કેમ ?

દેશની મોટી વસ્તી સોય લગાવવાથી ડરે છે. હાલમાં ઉપલબ્ધ તમામ રસીઓ ઈન્જેક્શન દ્વારા આપવામાં આવે છે. જ્યાં સોય નાખવામાં આવે છે ત્યાં પછી થોડા દિવસો સુધી થોડો દુખાવો રહે છે. નાકની રસીમાં આ પ્રકારનો દુખાવો નહીં થાય. આનો મોટો ફાયદો એ છે કે, રસી મોટા પાયે તૈયાર કરી શકાય છે. તે લોકોને આપવામાં પણ સરળતા રહેશે. આ માટે કોઈ નિષ્ણાતની જરૂર પડશે નહીં. તબીબી સલાહ લઈને લોકો તેને જાતે લઈ શકે છે. તેનાથી મેડિકલ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પરનો બોજ ઓછો થશે.

નાકની રસી અન્ય રસીઓથી કેવી રીતે અલગ છે?
ઇન્જેક્શન દ્વારા આપવામાં આવતી રસીઓ ઇન્ટ્રામસ્ક્યુલર છે. આ પ્રકારની રસી નબળા મ્યુકોસલ પ્રતિભાવ ધરાવે છે. બીજી મોટી વાત એ છે કે તેને પહોંચાડવા માટે નિષ્ણાતોની જરૂર છે. આના કારણે સ્વાસ્થ્ય માળખા પર ખર્ચ અને બોજ વધે છે. મોટા પાયે નાકની રસી આપવી સરળ છે. આમાં ઈન્ફલ્યુએન્ઝા વેક્સિનમાં વપરાતી ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે.

નાકની રસી કેટલી અસરકારક ?

નાકની રસી બનાવવાની ટેક્નોલોજી ઓછી છે. ફલૂ માટે બનાવેલી નાકની રસી બાળકો પર અસરકારક છે. પરંતુ તે પુખ્ત વયના લોકોમાં નબળા પડી જાય છે. નાકની રસી સ્પ્રેમાંથી માત્ર થોડી માત્રામાં દવા શરીરમાં જાય છે. જોકે તેનો સૌથી મોટો ફાયદો એ છે કે, તે મોટી વસ્તીને ખૂબ જ સરળતાથી આપી શકાય છે.

શું કહે છે અભ્યાસ ?

આ અંગે ઘણો અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો છે. ઉંદરોના એક જૂથને ઈન્જેક્શન દ્વારા રસી આપવામાં આવી હતી. પછી SARS-CoV-2 ના સંપર્કમાં આવ્યા પછી ફેફસામાં કોઈ વાયરસ જોવા મળ્યો ન હતો. પરંતુ વાયરલ આરએનએનો અમુક ભાગ ચોક્કસપણે મળી આવ્યો હતો. સરખામણીમાં જે ઉંદરોને નાકમાં રસી આપવામાં આવી હતી તેમના ફેફસાંમાં તેટલું વાયરલ RNA નહોતું જેને માપી શકાય. અભ્યાસો દર્શાવે છે કે, નાકની રસી IgC અને મ્યુકોસલ IgA ડિફેન્ડર્સને પણ પ્રોત્સાહન આપે છે. આ રસી અસરકારક બનવા માટે મદદરૂપ છે.