કપાળ પર જ કેમ કરવામાં આવે છે તિલક? જાણો તેના સાથે જોડાયેલા નિયમ

દેવી-દેવતાઓની પૂજા અથવા કપાળ પર પ્રસાદના રૂપમાં તિલક લગાવતા પહેલા તમારે અમુક વસ્તુઓ જરૂરથી જાણી લેવી જોઈએ.

સનાતન પરંપરામાં દેવી-દેવતાઓની પૂજામાં વપરાતા તિલકનું ધાર્મિક મહત્વ ઘણું છે. ભગવાનની પૂજાનું અભિન્ન અંગ ગણાતા તિલકનો ઉપયોગ અલગ-અલગ દેવી-દેવતાઓ માટે અલગ-અલગ રીતે કરવામાં આવે છે. જેમ ભગવાન શિવ માટે ભસ્મનું તિલક કરવામાં આવે છે તેમ ભગવાન વિષ્ણુ માટે પીળા ચંદનનું તિલક વપરાય છે.

દેવી-દેવતાઓના શણગાર માટે વપરાતા તિલકને ભગવાનનો મહાપ્રસાદ પણ માનવામાં આવે છે. આવો જાણીએ પૂજામાં ઉપયોગમાં લેવાતા વિવિધ પ્રકારના તિલકના ધાર્મિક મહત્વ અને તેનાથી સંબંધિત ચોક્કસ ઉપાય વિશે.

તિલક લગાવવાનો નિયમ
પવિત્ર તિલક જેને ભગવાનનો આશીર્વાદ માનવામાં આવે છે. તે હંમેશા સ્નાન અને ધ્યાન કર્યા પછી ઉત્તર દિશા તરફ મુખ કરીને બંને ભ્રમર એટલે કે આજ્ઞા ચક્ર પર લગાવવું જોઈએ. ભગવાનને અનામિકા આંગળીથી તિલક લગાવવું જોઈએ. જ્યારે સ્વયંને મધ્ય આંગળી અથવા અંગૂઠાથી તિલક લગાવવું જોઈએ.

પૂજામાં તિલક લગાવવાથી થતા લાભ
ભગવાનની પૂજામાં તિલકને ભગવાનનો પ્રસાદ માનવામાં આવે છે. જેને માથા પર લગાવવાથી ન માત્ર દૈવી કૃપા જળવાઈ રહે છે પરંતુ તેની શુભ અસરથી વ્યક્તિનું મન શાંત રહે છે. આજ્ઞા ચક્ર પર લગાવવામાં આવેલ તિલક તમારા મનને માત્ર શાંત જ નથી રાખતું પણ તમને સકારાત્મક ઉર્જા પણ આપે છે.

આ જ કારણ છે કે હિંદુ ધર્મ સાથે સંકળાયેલા શૈવ, વૈષ્ણવ અને શાક્ત પરંપરા સાથે જોડાયેલા તમામ લોકો પૂજા દરમિયાન ખૂબ જ આસ્થા અને વિશ્વાસની સાથે તેને ધારણ કરે છે. પૂજામાં વપરાતું તિલક માત્ર કપાળ પર જ નહીં પરંતુ માથા, ગરદન, બંને હાથ, હૃદય, નાભિ, પીઠ વગેરે પર પણ લગાવવામાં આવે છે.

દિવસ પ્રમાણે લગાવો તિલક
સોમવાર
મહાદેવ અને ચંદ્રદેવની કૃપા મેળવવા માટે સોમવારે સફેદ ચંદનનું તિલક લગાવો.
મંગળવાર
પવનપુત્ર હનુમાન અને ભૂમિપુત્ર મંગલ દેવતાની કૃપા મેળવવા માટે લાલ ચંદન અથવા સિંદૂરનું તિલક લગાવો.
બુધવાર
પ્રથમ પૂજનીય ભગવાન શ્રી ગણેશની કૃપા મેળવવા માટે સિંદૂરનું તિલક લગાવો.
ગુરુવાર
દેવગુરુ બૃહસ્પતિ અને ભગવાન શ્રી વિષ્ણુની કૃપા મેળવવા માટે પીળા ચંદન અથવા કેસરનું તિલક લગાવો.
શુક્રવાર
દેવી દુર્ગાની કૃપા મેળવવા માટે શુક્રવારે કંકુ, લાલ ચંદનનું તિલક લગાવો.
શનિવાર
શનિદેવની કૃપા મેળવવા માટે ભસ્મનું તિલક કરો.
રવિવાર
ભગવાન સૂર્યની કૃપા મેળવવા માટે રવિવારે લાલ ચંદન અથવા કંકુનું તિલક કરવું જોઈએ.