સૂર્ય મિશન આદિત્ય L1 વિશે મોટા સમાચાર: ટૂંક સમયમાં હેલો ઓર્બિટ સુધી પહોંચશે

ચંદ્રયાન-3ની સફળતા બાદ ભારતીય અવકાશ એજન્સી એટલે કે ISRO સતત એક પછી એક મિશન ચલાવી રહી છે, હવે સૂર્ય મિશન આદિત્ય L1 વિશે મોટા સમાચાર

ચંદ્રયાન બાદ હવે ફરી એકવાર ભારત અંતરીક્ષમાં મોટી છલાંગ લગાવવા જઈ રહ્યું છે. વાત જાણે એમ છે કે, ચંદ્રયાન-3ની સફળતા બાદ ભારતીય અવકાશ એજન્સી એટલે કે ISRO સતત એક પછી એક મિશન ચલાવી રહી છે. ઈસરોએ નવા વર્ષના પહેલા જ દિવસે બ્લેક હોલનો અભ્યાસ કરવા માટે એક સેટેલાઇટ લોન્ચ કરીને સમગ્ર વિશ્વમાં પોતાનો પ્રભાવ વધુ મજબૂત કર્યો. આ તરફ હવે ઈસરોના સૂર્ય મિશન આદિત્ય L1 વિશે મોટા સારા સમાચાર આવ્યા છે.

ભારતનું પ્રથમ સૌર મિશન ‘આદિત્ય L1’ આજે સાંજે 4 વાગ્યે તેના લક્ષ્ય સુધી પહોંચશે. ભારતીય અવકાશ એજન્સી ISRO તેને કમાન્ડ આપશે અને તેને L1 પોઈન્ટની હાલો ઓર્બિટમાં મોકલશે. 2 સપ્ટેમ્બરે આંધ્ર પ્રદેશના શ્રીહરિકોટાથી શરૂ થયેલી સૂર્ય તરફની 15 લાખ કિલોમીટરની આ યાત્રા તેના મુકામ સુધી પહોંચશે.

શા માટે L1 અને તેની પ્રભામંડળ ભ્રમણકક્ષા મહત્વપૂર્ણ છે?
L1 એટલે કે Lagrange Point-1 એ પાંચ સ્થાનોમાંથી એક છે જ્યાં સૂર્ય અને પૃથ્વીના ગુરુત્વાકર્ષણ બળો એકબીજાને સંતુલિત કરે છે. આ પાંચ પોઝિશનમાં L1 સૌથી સ્થિર સ્થાન છે. આદિત્ય આ L1 પોઈન્ટ પર પહોંચી ગયો છે. હવે તેને ફક્ત તેને હેલો ઓર્બિટ સુધી પહોંચાડવાનું છે, જે LI ભ્રમણકક્ષા છે જ્યાં ઉપગ્રહો અને અવકાશયાન સ્થિર રહીને કાર્ય કરી શકે છે. જો આ વાહન આ ભ્રમણકક્ષામાં ન પહોંચે, તો તે સૂર્ય તરફ આગળ વધવાનું ચાલુ રાખશે અને પછી તેમાં ભળી જશે. હેલો ઓર્બિટથી આદિત્ય સૂર્યનો વિવિધ ખૂણાઓથી અભ્યાસ કરી શકશે. અહીં ગ્રહણનો કોઈ અવરોધ નથી. કારણ કે આ ભ્રમણકક્ષા L1 બિંદુની આસપાસ એ જ રીતે ફરે છે જે રીતે પૃથ્વી સૂર્યની આસપાસ ફરે છે.

હેલો ઓર્બિટ સુધી કેવી રીતે પહોંચે આદિત્ય ?
મહત્વનું છે કે, પ્રથમ વખત ISRO પ્રભામંડળની કક્ષામાં ઉપગ્રહ (સૌર વેધશાળા) મોકલવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે અને તે ખૂબ પડકારજનક પણ છે. આમાં આદિત્ય L1 માં સ્થાપિત થ્રસ્ટરથી તેની ગતિને નિયંત્રિત કરવા અને પ્રભામંડળની કક્ષા તરફ તેનો માર્ગ બદલવા માટે ફાયરિંગ કરવામાં આવશે. જો પ્રથમ વખત ચૂકી જાય તો સુધારા કરવા પડશે અને પછીથી વધુ થ્રસ્ટર્સ ફાયર કરવા પડશે.

આદિત્ય L1 મિશનમાં શું કરશે?
અત્યાર સુધી ઈસરો જમીન પર આધારિત ટેલિસ્કોપ દ્વારા સૂર્યનો અભ્યાસ કરતું હતું, પરંતુ તેનાથી સૂર્યનું વાતાવરણ ઉંડાણમાં દેખાતું ન હતું. તેનું બાહ્ય પડ કોરોના આટલું ગરમ ​​કેમ છે અને તેનું તાપમાન શું છે તે જાણી શકાયું નથી. પરંતુ આદિત્ય સાથે ગયેલા સાધનો આના પર પ્રકાશ પાડશે. સૂર્ય એ આપણી પૃથ્વીનો સૌથી નજીકનો તારો છે. આનાથી ઘણી ઉર્જા બહાર આવે છે. સૌર જ્યોત પણ સતત વધી રહી છે. જો તેમની જ્વાળાઓની દિશા પૃથ્વી તરફ વળે છે, તો અવકાશયાન, ઉપગ્રહો અને સંચાર પ્રણાલીને નુકસાન થઈ શકે છે. આદિત્ય L1 આવી સૌર ઘટનાઓ વિશે સમયસર માહિતી આપશે, જેથી નુકસાન ઘટાડી શકાય.