દુનિયામાં સૌથી મોંઘી ભારતની લોકસભા ચૂંટણી

ચૂંટણીમાં અંદાજે 1.35 લાખ કરોડ રૂપિયા ખર્ચ થવાની આશા

એક મતદાર પાછળ લગભગ 700 રૂપિયાનો ખર્ચ થઈ રહ્યો છે

ખાસ-ખબર ન્યૂઝ નવીદિલ્હી, તા.15

અત્યારે દેશમાં રાજકીય ગતિવિધિ પૂરજોશમાં ચાલી રહી છે, તેની અસર માત્ર રાજકીય માહોલ પર જ નહીં પરંતુ અર્થવ્યવસ્થા પર પણ પડી રહી છે. સૌથી વધુ અસર ગામડાઓમાં થવાની છે. આ ચૂંટણીમાં થયેલા ખર્ચને નિષ્ણાતો દ્વારા ઈતિહાસની અત્યાર સુધીની સૌથી મોંઘી ચૂંટણીઓમાંની એક ગણાવવામાં આવી રહી છે. સેન્ટર ફોર મીડિયા સ્ટડીઝના પ્રમુખે કહ્યું કે ચૂંટણીમાં અંદાજે 1.35 લાખ કરોડ રૂૂપિયા ખર્ચ થવાની આશા છે. ઉદ્યોગપતિઓનું માનવું છે કે ચૂંટણીમાં ખર્ચવામાં આવેલા મોટા ભાગના નાણાં ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં જવાના છે. એક અભ્યાસ દર્શાવે છે કે ભારતમાં 2019ની લોકસભા ચૂંટણી દરમિયાન ચૂંટણી ખર્ચના લગભગ 35 ટકા માત્ર પ્રચાર અને પ્રચાર પર ખર્ચવામાં આવ્યા હતા. જ્યારે તેનો અન્ય મોટો હિસ્સો મતદારો દ્વારા વિવિધ માધ્યમો દ્વારા પ્રાપ્ત થયો હતો, જેમાં મફત ઝુંબેશ અને ભેટો પર ખર્ચનો સમાવેશ થાય છે. હાલમાં દેશમાં લોકસભા ચૂંટણી ચાલી રહી છે. દેશમાં ત્રણ તબક્કાની ચૂંટણી પૂર્ણ થઈ ગઈ છે જ્યારે હજું ચાર તબક્કાની ચૂંટણી બાકી છે.

જો કે ચૂંટણીને લઈને તમારા મનમાં અનેક સવાલ થતા હશે. જેમાંથી ચૂંટણીમાં દરેક મતદાતા દીઠ કેટલો ખર્ચ થાય તે પણ ક્યારેક સવાલ થયો જ હશે. આ પ્રશ્ર્ન તમારા મગજમાં કોઈક સમયે આવ્યો હશે કે સામાન્ય ચૂંટણીમાં કેટલા પૈસા ખર્ચવામાં આવે છે. ભારતમાં આ ચૂંટણી વિશ્ર્વમાં સૌથી મોંઘી છે. એક વોટ પાછળ લગભગ 700 રૂપિયાનો ખર્ચ થઈ રહ્યો છે. ભારતમાં 96.90 લાખ મતદારો છે. આ મતદારોને ખાસ લાગે તે માટે રાજકીય પક્ષો ચૂંટણી પહેલા ભારે ખર્ચ કરે છે. ચૂંટણી ખર્ચ પર નજર રાખતા સેન્ટર ફોર મીડિયા સ્ટડીઝ અનુસાર, 2019ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં અંદાજિત ખર્ચ 55,000 થી 60,000 કરોડ રૂૂપિયા હતો. એક અંદાજ મુજબ આ વખતે ખર્ચ 1 લાખ કરોડ રૂૂપિયાથી વધુ થઈ શકે છે. આ ખર્ચ લગભગ 2020ની યુએસ ચૂંટણી જેટલો છે. આમાં 14.4 અબજ ડોલર એટલે કે 1.2 લાખ કરોડ રૂૂપિયા ખર્ચવામાં આવ્યા હતા. જો કે, આ ખર્ચ વપરાશમાં વધારો કરશે, ખાસ કરીને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં, જે જીડીપીમાં 0.2 થી 0.3 ટકાનો વધારો કરી શકે છે. પરંતુ સૌથી મોટો મુદ્દો ચૂંટણી વેગની પ્રકૃતિ છે, જેમાંથી મોટાભાગનો હિસાબ નથી. જો કે ચૂંટણી પંચ ચૂંટણી ખર્ચ પર પર્યાપ્ત ખર્ચના ચેક અને બેલેન્સ લાદે છે, પરંતુ પક્ષોના ખર્ચ પર કોઈ મર્યાદા નથી. મર્યાદા માત્ર ઉમેદવારો માટે છે.