ઓડિશા પુરી જગન્નાથ મંદિર સંબંધિત શબ્દો અને લોગોને પેટન્ટ કરાવશે
યાદીમાં જગન્નાથ ધામ, મહાપ્રસાદ (ભોગ) જેવા શબ્દોનો સમાવેશ થાય છે.
- Advertisement -
દિઘા જગન્નાથ મંદિર પર બંગાળ સાથેના વિવાદ વચ્ચે આવે છે
પુરીમાં આવેલા પ્રતિષ્ઠિત જગન્નાથ મંદિર સાથે સંકળાયેલા કેટલાક શબ્દો અને લોગો માટે ટ્રેડમાર્ક અધિકારો મેળવવાનો નિર્ણય ભાજપની આગેવાની હેઠળની ઓડિશા સરકારે લીધો છે. બંગાળ સરકારે નવા બનેલા મંદિરને ‘જગન્નાથ ધામ’ નામ આપ્યા બાદ ચાલી રહેલા વિવાદ વચ્ચે તેમણે આ મંદિર સાથે સંકળાયેલા કેટલાક શબ્દો અને લોગો માટે ટ્રેડમાર્ક અધિકારો મેળવવાનો નિર્ણય લીધો છે.
શબ્દોની અંતિમ યાદી તૈયાર થઈ રહી છે, ત્યારે એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે શ્રી જગન્નાથ ધામ (સ્થળ), શ્રીમંદિર (મંદિર), મહાપ્રસાદ (ભોગ), નીલાચલ (પુરી જેને નીલાચલ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે) ધામ, મોટા દંડ (મંદિરનો મુખ્ય માર્ગ) જેવા શબ્દો પેટન્ટ કરાવવામાં આવશે, એમ પીટીઆઈના અહેવાલમાં જણાવાયું છે.
- Advertisement -
આ ઘટનાક્રમની પુષ્ટિ કરતા, SJTA ના મુખ્ય પ્રશાસક અરબિન્દા પાધીએ જણાવ્યું હતું કે પુરી મંદિરની સાંસ્કૃતિક, ધાર્મિક અને આધ્યાત્મિક ઓળખને સુરક્ષિત રાખવા માટે ટ્રેડમાર્કનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.
“આનાથી 12મી સદીના મંદિરની મૂળ આધ્યાત્મિક ઓળખનો દુરુપયોગ અને તેની પવિત્ર પરિભાષાનો અનધિકૃત ઉપયોગ અટકાવવામાં મદદ મળશે,” પીટીઆઈએ પેઢીને ટાંકીને જણાવ્યું હતું.
શું છે આ વિવાદ?
આ વિવાદના કેન્દ્રમાં મમતા બેનર્જીની આગેવાની હેઠળની બંગાળ સરકાર દ્વારા દિઘામાં નવા બનેલા મંદિરનું નામ ‘જગન્નાથ ધામ’ રાખવાનો નિર્ણય છે.
મોહન માઝીના નેતૃત્વ હેઠળની ઓડિશા સરકારે દલીલ કરી છે કે ‘જગન્નાથ ધામ’ શબ્દનો ઉપયોગ ફક્ત પુરી મંદિર માટે જ થઈ શકે છે – જે ભારતના ચાર પવિત્ર ‘ધામો’ પૈકીના એક છે.
મંદિર સમિતિની બેઠક દરમિયાન પુરી મહારાજાએ પણ આ મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો.
એવી પણ અટકળો હતી કે પુરી મંદિરમાં નબકાલેબારા સમારંભમાંથી મળેલા વધારાના પવિત્ર લીમડાના લાકડાનો ઉપયોગ પશ્ચિમ બંગાળના જગન્નાથ મંદિર માટે મૂર્તિઓ બનાવવા માટે કરવામાં આવ્યો હતો. જોકે, બંને રાજ્યોએ આવી અફવાઓને નકારી કાઢી છે.
મોહન માજીનો મમતા બેનરજીને પત્ર
ઓડિશાના મુખ્યમંત્રીએ આ મહિનાની શરૂઆતમાં બંગાળના મુખ્યમંત્રીને પત્ર લખીને સરકારને દિઘા મંદિર માટે ‘જગન્નાથ ધામ’ શબ્દનો ઉપયોગ કરવા પર પુનર્વિચાર કરવા વિનંતી કરી હતી.
પોતાના પત્રમાં, માઝીએ જણાવ્યું હતું કે પુરી સિવાય અન્ય કોઈપણ મંદિર કે સ્થાન માટે આ શબ્દનો ઉપયોગ લાખો ભક્તોની લાગણીઓને ઠેસ પહોંચાડે છે – જેમાંથી મોટાભાગના બંગાળના છે.
હકીકતમાં, પુરીમાં આવતા પ્રવાસીઓમાં બંગાળનો હિસ્સો નોંધપાત્ર છે. તાજેતરના સરકારી આંકડા અનુસાર, 2023 માં, પુરીની મુલાકાત લેનારા 97.25 લાખ સ્થાનિક પ્રવાસીઓમાંથી, સૌથી મોટી સંખ્યા, 13.59 લાખ, અથવા 14%, બંગાળના હતા.
ઓડિશાના પ્રથમ ભાજપ મુખ્યમંત્રી માઝીએ પણ TOI સાથેના તેમના તાજેતરના ઇન્ટરવ્યુમાં સ્પષ્ટ કર્યું હતું કે પુરી ભગવાન જગન્નાથનું નિવાસસ્થાન હતું અને એકમાત્ર જગન્નાથ ધામ હતું.
“આ આદિ શંકરાચાર્યના સમયથી સ્થાપિત ચાર ધામોમાંનું એક છે. કોઈપણ રાજકીય નેતા સહિત, કોઈ પણ વ્યક્તિ તે શ્રદ્ધાની નકલ કરી શકતું નથી અથવા તેને બદલી શકતું નથી,” તેમણે TOI ને જણાવ્યું.
