મોરેશિયસમાં મુખ્ય વક્તવ્ય દરમિયાન, CJI BR ગવઈએ કાયદાના શાસનના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો, તેને ભારતીય ન્યાયતંત્રના પાયાના પથ્થર તરીકે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું. તેમણે ‘બુલડોઝર જસ્ટિસ’ની ટીકા કરી અને સીમાચિહ્નરૂપ ચુકાદાઓને પ્રકાશિત કર્યા જે મૂળભૂત અધિકારોનું રક્ષણ કરે છે અને લોકશાહી જવાબદારીને પ્રોત્સાહન આપે છે.
મૂળભૂત અધિકારોનું રક્ષણ કરવા અને ન્યાય સુનિશ્ચિત કરવા માટે કાયદાનું શાસન આવશ્યક છે.
- Advertisement -
લોકશાહી સિદ્ધાંતો અને જવાબદારીને જાળવી રાખવામાં ન્યાયિક સ્વતંત્રતા નિર્ણાયક છે.
ઐતિહાસિક અન્યાયને કાયદા દ્વારા સંબોધિત કરી શકાય છે જે હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયેલા સમુદાયોને સશક્ત બનાવે છે.
‘બુલડોઝર દ્વારા નહીં, કાયદા દ્વારા સંચાલિત ભારત’
- Advertisement -
કાયદાના શાસનના સિદ્ધાંત અને તેના વ્યાપક અર્થઘટન પર પ્રકાશ પાડતા CJI ગવઈએ કહ્યું, ‘આ ચુકાદો સ્પષ્ટ સંદેશ આપે છે કે ભારતીય ન્યાયિક વ્યવસ્થા બુલડોઝરના શાસન દ્વારા નહીં, પરંતુ કાયદાના શાસન દ્વારા સંચાલિત થાય છે.”
CJI બી. આર. ગવઈ જે હાલમાં મોરેશિયસની ત્રણ દિવસની મુલાકાતે છે, તેમણે પોતાના ‘બુલડોઝર જસ્ટિસ’ કેસના ચુકાદાને ટાંક્યો હતો. આ ચુકાદામાં સુપ્રીમ કોર્ટે જણાવ્યું હતું કે, ‘કથિત ગુનાઓના આરોપીઓના ઘરો તોડી પાડવાથી કાનૂની પ્રક્રિયાઓને બાયપાસ કરાય છે, જે કાયદાના શાસનનું ઉલ્લંઘન કરે છે અને બંધારણની કલમ 21 હેઠળ આશ્રયના મૂળભૂત અધિકારનું પણ ઉલ્લંઘન કરે છે.’
ટ્રિપલ તલાક અને ગોપનીયતાના અધિકારનો ઉલ્લેખ
મહાત્મા ગાંધી અને બી.આર. આંબેડકરના યોગદાનનો ઉલ્લેખ કરતાં CJI ગવઈએ કહ્યું કે, ‘તેમનું વિઝન દર્શાવે છે કે ભારતમાં કાયદાનું શાસન ફક્ત નિયમોનો સમૂહ નથી, પરંતુ તે સુશાસન અને સામાજિક પ્રગતિના ધોરણ તરીકે કામ કરે છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે, તેમણે તાજેતરના કેટલાક નોંધપાત્ર નિર્ણયોનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો, જેમાં મુસ્લિમોમાં ટ્રિપલ તલાકની પ્રથા નાબૂદ કરવાનો નિર્ણય તેમજ ગોપનીયતાના અધિકારને મૂળભૂત અધિકાર તરીકે માન્યતા આપતા નિર્ણયના મહત્ત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો.
