બ્રિક્સ સમિટ પહેલા રાષ્ટ્રપતિ પુતિન તેના ભવિષ્યને લઈને ખૂબ જ ઉત્સાહિત હતા. પીએમ મોદીને ટાંકીને તેમણે કહ્યું કે આ જૂથ બિન-પશ્ચિમ છે, પરંતુ પશ્ચિમ વિરોધી નથી
મોસ્કો અને સેન્ટ પીટર્સબર્ગ પછી રશિયાની ત્રીજી રાજધાની કહેવાતા કઝાનને BRICS દેશોના નેતાઓના સ્વાગત માટે શણગારવામાં આવ્યું છે. બ્રિક્સ સમિટની બેઠકમાં માત્ર બ્રિક્સ નેતાઓ જ નહીં, ભારત, ચીન, દક્ષિણ આફ્રિકા, બ્રાઝિલ, ઈરાન, ઈથોપિયા, ઈજિપ્ત, યુએઈ અને યજમાન રશિયાની હાજરી જોવા મળશે, સાથે જ આમંત્રિત દેશો પણ સામેલ થશે. શહેરમાં લગભગ 20 વિશ્વ નેતાઓ હાજર રહે તેવી શક્યતા છે.
BRICS એ એક જૂથ છે જે વિશ્વની 45% વસ્તી, વિશ્વના 33% જમીન વિસ્તાર અને વિશ્વની અર્થવ્યવસ્થાના 28%નું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. BRICS પહેલા BRIC તરીકે ઓળખાતું હતું. તેની સ્થાપના 2006માં સેન્ટ પીટર્સબર્ગમાં કરવામાં આવી હતી. 2009માં રશિયાના યેકાટેરિનબર્ગ શહેરમાં પ્રથમ BRIC સમિટનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું.
- Advertisement -
BRIC કેવી રીતે બન્યું BRICS?
2010માં, ન્યૂયોર્કમાં BRIC વિદેશ મંત્રીઓની બેઠકમાં, BRIC નું વિસ્તરણ કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો અને દક્ષિણ આફ્રિકા મળીને BRICS બન્યું. દક્ષિણ આફ્રિકાએ 2011માં પ્રથમ વખત BRICS સમિટમાં ભાગ લીધો હતો. 2011 માં બ્રિક્સના વિસ્તરણના 13 વર્ષ પછી, 2024 માં તેનું વધુ એક વાર વિસ્તરણ કરવામાં આવ્યું. તેમાં 5 અન્ય દેશો સામેલ કરવામાં આવ્યા. ઇજિપ્ત, ઇથોપિયા, ઇરાન, સાઉદી અરેબિયા અને સંયુક્ત આરબ અમીરાત. જો કે સાઉદી અરેબિયાએ હજુ સંપૂર્ણ રીતે ભાગ લીધો નથી.
કેટલી છે બ્રિક્સની તાકાત
- Advertisement -
જો આપણે 10 દેશોના આ સમૂહની વસ્તી જોઈએ તો તે વિશ્વની વસ્તીના 45 ટકા અને વિશ્વની અર્થવ્યવસ્થાના 28.5 ટકા છે. આ આંકડાઓ પરથી તમે બ્રિક્સની તાકાતનો અંદાજ લગાવી શકો છો. રશિયા પહેલા અત્યાર સુધીમાં કુલ 15 BRICS સમિટનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.
બ્રિક્સ પરિષદ કેટલી વખત અને ક્યાં યોજાઈ?
સૌથી પહેલી બ્રિક્સ સમિટ 2009માં રશિયામાં યોજાઈ હતી. આ પછી 2010માં બ્રાઝિલ, 2011માં ચીન, 2012માં ભારત, 2013માં દક્ષિણ આફ્રિકા, 2014માં બ્રાઝિલ, 2015માં રશિયા, 2016માં ભારત, 2017માં ચીન, 2018માં દક્ષિણ આફ્રિકા, 2019માં બ્રાઝિલ, 2020માં રશિયા, 2021માં ભારતમાં, 2022માં ચીન, 2023માં દક્ષિણ આફ્રિકા અને આ વર્ષે ફરી 2024માં રશિયામાં તેનું આયોજન કરવામાં આવી રહ્યું છે.
કયા મુદ્દાઓ પર થાય છે ચર્ચા?
બ્રિક્સ સભ્ય દેશો વચ્ચે પરસ્પર સહયોગના મુદ્દાઓ પર લીડર્સ સમિટમાં ચર્ચા કરવામાં આવે છે. આ સિવાય સભ્ય દેશોના અધિકારીઓ બેઠકોમાં વ્યવહારિક સહયોગ અંગે ચર્ચા કરે છે. ખાસ કરીને વેપાર, ફાઇનાન્સ, આરોગ્ય, શિક્ષણ, સાયન્સ અને ટેકનોલોજી, ખેતી, પર્યાવરણ, ઉર્જા, શ્રમ, ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી અને એન્ટી-ડ્રગ્સ જેવા મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરવામાં આવે છે.
બ્રિક્સમાં ભારતની ભૂમિકા
ભારતે 2021માં 15મી બ્રિક્સ સમિટનું આયોજન કર્યું હતું. 2021માં ભારતે BRICS સમક્ષ 4 મુખ્ય પ્રાથમિકતાઓ મૂકી હતી – બહુપક્ષીય સિસ્ટમમાં સુધારો, આતંકવાદ સામે સહયોગ, SDGsના લક્ષ્યોને હાંસલ કરવા માટે ડિજિટલ અને ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ, લોકો વચ્ચેના સહકારને પ્રોત્સાહન આપવું.
જ્યારે ભારતે 2021માં PM મોદીના નેતૃત્વમાં BRICS સમિટનું આયોજન કર્યું હતું, ત્યારે ભારતે BRICS માટે ઘણી પહેલ કરી હતી, જે આ જૂથ માટે પ્રથમ હતી, જેમાં – બ્રિક્સ ડિજિટલ હેલ્થ સમિટ, બ્રિક્સ જળ મંત્રીઓની બેઠક, બ્રિક્સ કાઉન્ટર ટેરરિઝમ પ્લાનની જાહેરાત, ગ્રીન ટુરિઝમ માટે બ્રિક્સ એલાયન્સની જાહેરાત જેવી પહેલો સામેલ છે.
રશિયાના કઝાન શહેરમાં 16મી બ્રિક્સ સમિટનું આયોજન કરવામાં આવી રહ્યું છે. રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ પુતિનની અધ્યક્ષતામાં આ સમિટ યોજાઈ રહી છે. રશિયા BRICS ની થીમ છે – વૈશ્વિક વિકાસ અને સુરક્ષા માટે બહુપક્ષીયવાદને મજબૂત બનાવવો. ભારતે હંમેશા બ્રિક્સના વિસ્તરણને સમર્થન આપ્યું છે, જેથી ગ્લોબલ સાઉથના દેશોનો અવાજ વધુ મજબૂત કરી શકાય.