IT રિટર્ન ફાઈલ કરવા માટેની મુદ્દત 30 નવેમ્બર સુધી લંબાવવા હાઈકોર્ટનો આદેશ

CBDTને સુચના : ઓડિટ – રિટર્નની મુદતમાં એક માસનો ગાળો જરૂરી હોવાનો નિર્દેશ

ખાસ-ખબર ન્યૂઝ ગાંધીનગર

ગુજરાત હાઈકોર્ટે સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ડાયરેક્ટ ટેક્સિસ (ઈઇઉઝ)ને આવકવેરા રિટર્ન (ઈંઝછ) ફાઇલ કરવાની નિયત તારીખ 30 નવેમ્બર, 2025 સુધી લંબાવવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે.

કોર્ટે આ નિર્દેશ એટલા માટે આપ્યો કારણ કે ટેક્સ ઓડિટ રિપોર્ટ ફાઇલ કરવાની નિર્ધારિત તારીખ 31 ઓક્ટોબર, 2025 સુધી લંબાવવામાં આવી હતી. કોર્ટના મતે, આવકવેરા કાયદાની જોગવાઈઓ અનુસાર, આ બંને તારીખો વચ્ચે એક મહિનાનો ગાળો જાળવવા માટે ઈંઝછ ફાઇલ કરવાની નિયત તારીખ લંબાવવી જરૂરી છે. ન્યાયમૂર્તિ ભાર્ગવ ડી. કારિયા અને ન્યાયમૂર્તિ પ્રણવ ત્રિવેદીની ડિવિઝન બેન્ચે પોતાના આદેશમાં જણાવ્યું હતું કે: “અમે પ્રતિવાદી બોર્ડને નિર્દેશ આપીએ છીએ કે ઓડિટ રિપોર્ટ ફાઇલ કરવા માટે જરૂરી કરદાતાઓ માટે 30 નવેમ્બર, 2025 સુધી રિટર્ન ફાઇલ કરવાની નિયત તારીખ લંબાવતું એક પરિપત્ર જાહેર કરે. ઈઇઉઝ આ પરિપત્ર તાત્કાલિક બહાર પાડે અને 16 ઓક્ટોબરના રોજ અથવા તે પહેલાં તેનું પાલન રિપોર્ટ કોર્ટમાં રજૂ કરે.

કોર્ટે અવલોકન કર્યું કે, અગાઉ તેણે ઈઇઉઝ પાસેથી ખુલાસો માંગ્યો હતો કે નાણાકીય વર્ષ 2024-2025 માટે ટેક્સ ઓડિટ રિપોર્ટ ફાઇલ કરવાની તારીખ લંબાવ્યા પછી પણ ઈંઝછ ફાઇલ કરવાની નિયત તારીખ કેમ લંબાવવામાં આવી નથી. કોર્ટે આવકવેરા કાયદાની કલમોનો સંદર્ભ આપતા જણાવ્યું હતું કે કલમ 44અઇની સ્પષ્ટતા (શશ) હેઠળ ‘નિર્ધારિત તારીખ’ એટલે કલમ 139(1) હેઠળ આવકનું રિટર્ન ફાઇલ કરવાની નિયત તારીખના એક મહિના પહેલાની તારીખ ગણાય.
કાયદાનો ઉદ્દેશ્ય હંમેશા ઓડિટ રિપોર્ટ ફાઇલ કરવાની તારીખ અને આવકનું રિટર્ન ફાઇલ કરવાની નિયત તારીખ વચ્ચે એક મહિનાનો ગાળો રાખવાનો રહ્યો છે. આ ગાળો વ્યવસાય અથવા વ્યવસાયમાંથી આવક ધરાવતા વ્યક્તિઓને રિટર્ન ફાઇલ કરવામાં સક્ષમ બનાવે છે.

કોર્ટે કહ્યું કે, જો “નિર્ધારિત તારીખ લંબાવવામાં આવે, તો કાયદાકીય રીતે “નિયત તારીખ પણ નિર્ધારિત તારીખના એક મહિના પછીની તારીખ સુધી આનુસંગિક રીતે લંબાવવી પડે. ઈઇઉઝએ 25 સપ્ટેમ્બર, 2025ના પરિપત્ર દ્વારા નાણાકીય વર્ષ 2024-2025 (આકારણી વર્ષ 2025-2026) માટે ટેક્સ ઓડિટ રિપોર્ટ ફાઇલ કરવાની “નિર્ધારિત તારીખ 30 સપ્ટેમ્બરથી લંબાવીને 31 ઓક્ટોબર કરી હતી.

કોર્ટે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, આકારણી વર્ષ 2025-2026 માટે ઈંઝછ ફાઇલ કરવાની નિયત તારીખ સામાન્ય રીતે 31 ઓક્ટોબર, 2025 છે. આથી, કલમ 44અઇની સ્પષ્ટતા (શશ) મુજબ, ‘નિર્ધારિત તારીખ’ 30 સપ્ટેમ્બર થવી જોઈએ. ઈઇઉઝએ આ ‘નિર્ધારિત તારીખ’ લંબાવીને 31 ઓક્ટોબર કરી, પરંતુ ઈંઝછ ફાઇલ કરવાની ‘નિયત તારીખ’ ન લંબાવી, જે કાયદાની જોગવાઈઓ અને વિધાનમંડળના ઉદ્દેશ્યની વિરુદ્ધ છે.

પક્ષકારોએ દલીલ કરી હતી કે, અધિકારીઓએ ઓડિટ રિપોર્ટની તારીખ લંબાવવાની સાથે જ ઈંઝછ ફાઇલ કરવાની નિયત તારીખ પણ 30 નવેમ્બર, 2025 સુધી લંબાવવી જોઈતી હતી. આ મામલાની વધુ સુનાવણી હવે 16 ઓક્ટોબર, 2025ના રોજ થવાની છે, જ્યાં ઈઇઉઝ દ્વારા પાલન રિપોર્ટ રજૂ કરવામાં આવે તેવી અપેક્ષા છે.