ઉત્તરાખંડમાં હિમાલયમાં એક ગ્લેશિયરનું કદ વાર્ષિક 163 મીટરના દરે વધી રહ્યું છે

ઉત્તરાખંડમાં સતત વધી રહેલું ગ્લેશિયર બન્યું ચિંતાનું કારણ

5 વર્ષથી તેના પર નજર રાખી; આવું કેમ થાય છે તે જાણવા માટે સંશોધન કરવામાં આવી રહ્યું છે

ગ્લોબલ વોર્મિંગના સંકટ વચ્ચે, જ્યારે વિશ્વભરના ગ્લેશિયર્સ સંકોચાઈ રહ્યા છે, ત્યારે ઉત્તરાખંડમાં હિમાલયમાં એક ગ્લેશિયરનું કદ વાર્ષિક 163 મીટરના દરે વધી રહ્યું છે. આ એક અસામાન્ય ઘટના છે. વૈજ્ઞાનિકો આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા છે અને તેનું કારણ જાણવા માટે નવા સંશોધનો શરૂ કરવામાં આવ્યા છે. આ ગ્લેશિયર ચમોલી જિલ્લામાં નીતિ પાસ પાસે ઉચ્ચ હિમાલય પ્રદેશના ધૌલી ગંગા બેસિનમાં અવિગામી પર્વતની નીચે છે. વાડિયા હિમાલયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ જીઓલોજીના વૈજ્ઞાનિકો 2019થી તેના પર નજર રાખી રહ્યા હતા. હવે તેનું પહેલું રિસર્ચ પેપર બહાર પાડવામાં આવ્યું છે.

આ મુજબ, 2001માં તે 7 મીટર/વર્ષના દરે વધી રહ્યો હતો. હવે આ ઝડપ 163 મીટર/વર્ષે પહોંચી છે. હાલમાં તેનું કુલ કદ 48 ચોરસ કિમી છે, જે 2019માં 39 ચોરસ કિમી હતું. તે તિબેટ તરફ એ જ દિશામાં આગળ વધી રહ્યું છે, પરંતુ દરરોજ 27 મીટરના દરે તેની દિશા પણ બદલી રહ્યું છે. ભારતીય ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય સર્વેક્ષણ અનુસાર, હિમાલય ક્ષેત્રમાં 9,527 હિમનદીઓ છે. તેમાંથી લગભગ 3600 ઉત્તરાખંડમાં છે. સેટેલાઇટ ડેટા દર્શાવે છે કે આ બધામાં સ્થાવર પર્વતમાં માત્ર ગ્લેશિયર જ વધી રહ્યો છે. બાકીના બધા સંકોચાઈ રહ્યા છે.

જો કદ વધતું રહેશે તો હિમાલયમાં આપત્તિનું જોખમ વધશે
આ સંશોધન સંસ્થાના વરિષ્ઠ ભૂસ્તરશાસ્ત્રી ડો.મનીષ મહેતા અને તેમની ટીમ દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે. મહેતાએ કહ્યું કે જો ગ્લેશિયરનું કદ આ રીતે વધશે તો હિમાલય વિસ્તારમાં મોટી દુર્ઘટના સર્જાઈ શકે છે. આવા ગ્લેશિયર્સ સામાન્ય રીતે અલાસ્કામાં જોવા મળે છે. પરંતુ, હિમાલયમાં આવું પહેલીવાર થઈ રહ્યું છે. ડો.વિનીત કુમાર, ડો.અજય રાણા, ડો.ગૌતમ રાવત પણ સંશોધન ટીમમાં હતા.