નાસાએ સ્પેસએક્સના ડ્રેગન ક્રૂ કેપ્સ્યુલની પસંદગી શા? માટે કરી

સુનિતા વિલિયમ્સ અને બૂચ વિલ્મોરને આવતા વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં પૃથ્વી પર પાછા લાવવામાં આવશે. તેમને લાવવા માટે સ્પેસએક્સની ડ્રેગન ક્રૂ કેપ્સ્યુલ મોકલવામાં આવશે. એ જ અવકાશયાન જેણે સામાન્ય માણસને પૃથ્વીથી 737 કિમી ઉપર અવકાશમાં સ્પેસવોક કરવાની તક આપી. સુનિતા વિલિયમ્સને લાવનાર મિશનનું નામ ક્રૂ-9 છે. તેનું લોન્ચિંગ 24 સપ્ટેમ્બર 2024ના રોજ થશે. અગાઉ ચાર અવકાશયાત્રીઓ તેમાં જતા હતા. હવે બે જ જશે. જેથી તેઓ પરત ફરતી વખતે સુનીતા અને બૂચને લાવી શકશે. જે બે અવકાશયાત્રીઓને રોકવામાં આવ્યા છે તેઓને આગામી મિશન માટે સોંપવામાં આવ્યા છે.

અગાઉની યોજનામાં આ મિશનના કમાન્ડર જેન્ના કાર્ડમેન હતા. પાયલટ નિક હેગ મિશન નિષ્ણાત સ્ટેફની વિલ્સન અને રશિયન અવકાશયાત્રી મિશન નિષ્ણાત એલેક્ઝાન્ડર ગોર્બુનોવ બોર્ડમાં હતા. પરંતુ હવે તેમાં માત્ર બે પુરૂષ અવકાશયાત્રીઓ એટલે કે રશિયન અવકાશયાત્રી એલેક્ઝાંડર ગોર્બુનોવ અને પાયલટ નિક હેગ જશે. સુનિતાને લાવવા માટે નાસાએ સ્પેસએક્સના ડ્રેગન ક્રૂ કેપ્સ્યુલની પસંદગી કરી છે. આ કેપ્સ્યુલ તેના સર્જન પછી 47 વખત લોન્ચ કરવામાં આવી છે. રિફ્લાઇટ 26 વખત થઈ છે. આ કેપ્સ્યુલમાં એક સમયે સાત અવકાશયાત્રીઓ માટે બેઠક વ્યવસ્થા છે.

આ વિશ્વનું પહેલું ખાનગી અવકાશયાન છે જે અવકાશયાત્રીઓ અને માલસામાનને અવકાશ સ્ટેશન પર અવિરત લઈ જઈ રહ્યું છે. ખાલી કેપ્સ્યુલનું વજન 7700 કિલો છે. જ્યારે કાર્ગો અને અવકાશયાત્રીઓ સાથે લોન્ચ કરવામાં આવે છે ત્યારે તેની મહત્તમ વજન ક્ષમતા 12,500 કિગ્રા છે. તે ભ્રમણકક્ષામાં 6000 કિલોગ્રામ સુધીનું વજન પહોંચાડી શકે છે. તે સ્પેસ સ્ટેશન પર 3307 કિલો વજન પહોંચાડી શકે છે અથવા પાછું લાવી શકે છે. સામાન્ય રીતે તેમાં 2 થી 4 અવકાશયાત્રીઓ બેસે છે. ઈમરજન્સી ઈવેક્યુએશનના કિસ્સામાં સાત અવકાશયાત્રીઓ માટે બેઠક વ્યવસ્થા કરી શકાય છે.

જો તે પૃથ્વીની નીચી ભ્રમણકક્ષામાં તેની જાતે જ ઉડે છે તો તે 10 દિવસ સુધી અવકાશમાં રહી શકે છે. પરંતુ જો સ્પેસ સ્ટેશન સાથે જોડવામાં આવે તો તે 210 દિવસ સુધી અવકાશમાં રહી શકે છે. SpaceX એ તેના ઘણા પ્રકારો બનાવ્યા છે. અત્યાર સુધીમાં 12 ડગરન કેપ્સ્યુલ બનાવવામાં આવી છે. 6 ક્રૂ, 3 કાર્ગો અને 3 પ્રોટોટાઇપ. ડ્રેગન ક્રૂ કેપ્સ્યુલની ઊંચાઈ 15 ફૂટ છે. પરંતુ નીચે પ્રોપલ્શન સિસ્ટમ સહિત તેની ઊંચાઈ 26.7 ફૂટ બની જાય છે. કેપ્સ્યુલની અંદરનો ભાગ 13 ફૂટનો વ્યાસ અને 12 ફૂટની પહોળાઈ ધરાવે છે. હાલમાં કુલ 8 ડ્રેગન કેપ્સ્યુલ કાર્યરત છે. જેમાંથી ચાર ક્રૂ કેપ્સ્યુલ છે એટલે કે અવકાશયાત્રીઓને સ્પેસ સ્ટેશન પર લઈ જવા અને તેમને પાછા લાવવા માટે.

ત્રણ કાર્ગો કેપ્સ્યુલ એટલે કે સામાન માટે એક પ્રોટોટાઇપ. ત્રણ કેપ્સ્યુલ્સ નિવૃત્ત કરવામાં આવ્યા છે જેમાંથી એક ક્રૂ અને બે પ્રોટોટાઇપ હતા. આ કેપ્સ્યુલની પ્રથમ માનવરહિત ઉડાન 2 માર્ચ, 2019ના રોજ થઈ હતી. પ્રથમ માનવસહિત ફ્લાઇટ 20 મે 2020ના રોજ થઈ હતી. પ્રથમ કાર્ગો ફ્લાઇટ 6 ડિસેમ્બર 2020 ના રોજ થઈ હતી. તે સામાન્ય રીતે સ્પેસએક્સના ફાલ્કન 9 બ્લોક 5 રોકેટથી લોન્ચ કરવામાં આવે છે. આમાં સ્પેસ સ્ટેશન અને પાછળ જવા માટે 2563 કિલો ઇંધણ મૂકવામાં આવે છે.