કુંભ મેળામાં અકસ્માતોનો ઈતિહાસ જૂનો છે. 1954 માં, જ્યારે આઝાદી પછી પ્રયાગરાજમાં સ્વતંત્ર ભારતના પ્રથમ કુંભનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું, ત્યારે લાખો લોકો એકઠા થયા હતા. આ દરમિયાન ભાગદોડ મચી ગઈ હતી જેમાં 800 લોકોના કચડાઈને મોત થયા હતા. 1986, 2003 અને 2010માં પણ નાસભાગની છૂટાછવાયા બનાવો બન્યા હતા.
પીએમ મોદીએ મુખ્ય પ્રધાન યોગી આદિત્યનાથ સાથે બે કલાકમાં ત્રણ વખત વાત કરી છે અને યુદ્ધના ધોરણે રાહત અને બચાવ કાર્ય માટે સૂચનાઓ આપી છે.
- Advertisement -
કુંભ મેળાના ઈતિહાસમાં ભારે ભીડને કારણે અરાજકતા અને નાસભાગનો જૂનો ઈતિહાસ છે .
1954: આઝાદી બાદ પ્રથમ વખત 1954માં પ્રયાગરાજમાં કુંભનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. નવા ભારતના વહીવટી તંત્રને આવી ઘટનાઓની આદત નહોતી. 3 ફેબ્રુઆરી 1954ના રોજ અલ્હાબાદ (હાલ પ્રયાગરાજ)માં કુંભ મેળામાં મૌની અમાવસ્યાના પવિત્ર અવસર પર પવિત્ર સ્નાન કરવા માટે ભેગા થયેલા ભક્તોમાં નાસભાગ મચી ગઈ હતી. આ સમયગાળા દરમિયાન, લગભગ 800 લોકો નદીમાં ડૂબી જવાથી અથવા કચડાઈને મૃત્યુ પામ્યા હતા.
1986: આ કુંભ મેળો હરિદ્વારમાં યોજાયો હતો. આ દરમિયાન પણ નાસભાગ મચી ગઈ હતી અને ડઝનેક લોકો કચડાઈ ગયા હતા. રિપોર્ટ અનુસાર 14 એપ્રિલ 1986ના રોજ યુપીના તત્કાલિન મુખ્યમંત્રી વીર બહાદુર સિંહ આ મેળામાં ઘણા રાજ્યોના સીએમ અને સાંસદો સાથે હરિદ્વાર પહોંચ્યા હતા. જેના કારણે સામાન્ય લોકોના ટોળાને કિનારે પહોંચતા અટકાવવામાં આવ્યા હતા. જેના કારણે ભીડ બેકાબુ થઈ ગઈ હતી અને નાસભાગ મચી ગઈ હતી. દૈનિક જાગરણના અહેવાલ મુજબ આ દુર્ઘટનામાં 200 લોકોના મોત થયા છે.
- Advertisement -
2003: 1986ના અકસ્માત પછી, કુંભ મેળો લાંબા સમય સુધી સફળતાપૂર્વક ચાલુ રહ્યો. આ સમયગાળા દરમિયાન ભીડ વ્યવસ્થાપનમાં પણ સુધારો થતો રહ્યો. પરંતુ 2003માં નાસિક કુંભમાં બીજી દુર્ઘટના બની હતી. નાસિકમાં કુંભ મેળા દરમિયાન ભયાનક ભાગદોડ મચી ગઈ હતી, જેમાં 39 શ્રદ્ધાળુઓએ જીવ ગુમાવ્યા હતા. આ ઘટના ખૂબ જ દુ:ખદ હતી અને તેનાથી લાખો લોકોને આઘાત લાગ્યો હતો. આ કુંભ અકસ્માતમાં 100 લોકો ઘાયલ થયા હતા.
2010: આ વખતે હરિદ્વારમાં કુંભ મેળો યોજાઈ રહ્યો હતો. બીબીસી અનુસાર, 14 એપ્રિલ, 2010ના રોજ હરિદ્વાર કુંભમાં શાહી સ્નાન દરમિયાન સાધુઓ અને ભક્તો વચ્ચે થયેલી અથડામણ બાદ ફાટી નીકળેલી નાસભાગમાં 7 લોકોના મોત થયા હતા અને 15 લોકો ઘાયલ થયા હતા. આ ઘટના અંગે પ્રત્યક્ષદર્શીઓએ જણાવ્યું હતું કે સાધુ અને ભક્તો વચ્ચે બોલાચાલી થઈ હતી, ત્યારબાદ લોકોમાં નાસભાગ મચી ગઈ હતી. અને લોકો અહીં અને ત્યાં દોડવા લાગ્યા.
2013: નાસિક કુંભના 10 વર્ષ પછી, 2013ના પ્રયાગરાજ કુંભમાં ફરીથી અકસ્માત થયો. પરંતુ આ વખતે આ દુર્ઘટના અલ્હાબાદ રેલવે સ્ટેશન પર બની હતી. આ અકસ્માતમાં 42 લોકોના મોત થયા હતા.
અલ્હાબાદ રેલવે સ્ટેશન પર ફૂટબ્રિજ પર રેલિંગ પડી જતાં ભાગદોડ મચી ગઈ હતી. જોકે, પ્રત્યક્ષદર્શીઓએ જણાવ્યું હતું કે સ્ટેશન પર ભારે ભીડને કાબૂમાં લેવા માટે રેલવે પોલીસ દ્વારા લાઠીચાર્જ કરવામાં આવ્યો હતો. જેના કારણે નાસભાગ મચી ગઈ હતી. આ અકસ્માતમાં 42 લોકોના મોત થયા હતા. જેમાં 29 મહિલાઓ, 12 પુરૂષો અને એક આઠ વર્ષની બાળકીનો સમાવેશ થાય છે. આ ઘટનામાં 45 લોકો ઘાયલ પણ થયા છે.
2013 બાદ 2025માં નાસભાગની ઘટના બની છે. જ્યાં અત્યાર સુધી પ્રશાસને 10 લોકોના મોતની આશંકા વ્યક્ત કરી છે. આ દુર્ઘટના બાદ સીએમ યોગી આદિત્યનાથે લોકોને અપીલ કરી છે કે તેઓ જ્યાં હોય ત્યાં નહાવા. તેણે લખ્યું, “તમે જે નજીક છો તે માતા ગંગાના ઘાટ પર સ્નાન કરો, સંગમ નાક તરફ જવાનો પ્રયાસ ન કરો. તમે બધા પ્રશાસનની સૂચનાનું પાલન કરો અને વ્યવસ્થા કરવામાં સહયોગ કરો.”
સીએમ યોગીએ કહ્યું કે સંગમના તમામ ઘાટ પર શાંતિપૂર્ણ રીતે સ્નાન થઈ રહ્યું છે. કોઈપણ અફવા પર ધ્યાન ન આપો.
