7 વર્ષથી ગુજરાતનો વન વિસ્તાર સ્થિર, માત્ર 11% હરિયાળું આવરણ

અર્ધી સદીથી ઉજવાય છે દિન છતાં પર્યાવરણ દીન : વૃક્ષો વધતા નથી, વાહનો વધે છે, પરિણામ- ઈ.2024 ભારતમાં 125 વર્ષમાં અને વિશ્ર્વમાં 175 વર્ષમાં સૌથી ગરમ વર્ષ નોંધાયું હરિયાળી પણ સમતોલ નથી, રાજકોટ જેવા શહેરમાં માત્ર 1.30 ટકા જ ગ્રીનકવર છે

ખાસ-ખબર ન્યૂઝ ગાંધીનગર

આજે વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ ઉજવાયો, કેટલાક સ્થળે છૂટુછવાયું વૃક્ષારોપણ થશે,ફોટા ખેંચાશે, વિડીયો ઉતારાશે, શેર થશે ત્યારે રાજ્યના ફોરેસ્ટ વિભાગના ઈ.સ.2023-24ના રિપોર્ટ મૂજબ ગુજરાતમાં કૂલ વન આવરણ ઈ.સ.2025- 16થી વધ્યું નથી પરંતુ, લગભગ સમાન જ રહ્યું છે. ગુજરાતમાં ઈ.સ. 2003-04માં 19093ચો.કિ.મી.માં વન આવરણ હતું જે કૂલ વિસ્તારના 9.74 ટકા હતું. તા. 2023-24માં 10 વર્ષ પછી તે 10.98 ટકાએ પહોંચ્યું, ઈ.સ. 2015-16માં 11.36 ટકા નોંધાયું હતું અને છેલ્લે ઈ.સ. 2023- 24માં 11.5 ટકા છે. રાજ્યમાં 14569 ચો.કિ.મી.ના રિઝર્વ્ડ ફોરેસ્ટ સહિત વન આવરણ 21,876 ચો.કિ.મી.માં છે અને ગુજરાતનો ભૌગોલિક વિસ્તાર 1,96,244 ચો.કિ.મી.માં પથરાયેલ છે. 11 ટકા એ જનરલ ગ્રીનકવર છે પરંતુ, જિલ્લાવાઈઝ જોઈએ તો મોટો તફાવત છે.ગુજરાતની રાજધાની ગાંધીનગર જિલ્લાનું ફોરેસ્ટ કવર માત્ર 1.17 ટકા છે, અમદાવાદ જિલ્લાનું માત્ર 1.51 ટકા, રાજકોટ જિ.માં માત્ર 2.21 ટકા અને રાજકોટ મહાનગર વિસ્તારમાં તો માત્ર 1.30 ટકા છે : જામનગર,જુનાગઢ જેવા જિલ્લાને બાદ કરતા અમરેલી, ભરૂચ, મહેસાણા, મોરબી, સુરેન્દ્રનગર, વડોદરા જેવા મહાનગરોવાળા જિલ્લામાં પણ ગ્રીનકવર પાંચ ટકાથી ઓછું છે. આ આંકડા દર્શાવે છે કે વૃક્ષારોપણના કાર્યક્રમની નહીં પણ ઘનિષ્ઠ કાર્યની જરૂર છે અને જ્યાં વૃક્ષો છે તેવી હરિયાળી જગ્યાએ વૃક્ષો વાવવાથી વધુ જરૂર ગુજરાતના મહાનગરોના રસ્તા પર ,પ્લોટમાં જરૂર છે.

આ માટે જી.ડી.સી.આર.માં ચો.મી. મૂજબ વૃક્ષો વાવવાનો નિયમ પણ છે પણ તેનો અમલ નથી. ઈ.સ.1972 માં સ્ટોકહોમમાં માનવીય પર્યાવરણ ઉપરની પરિષદમાં લેવાયેલ નિર્ણય મૂજબ ઈ.સ. 1973થી એટલે કે 52 વર્ષથી આ દિન ઉજવાય છે અને છતાં પર્યાવરણ દીન રહ્યું છે અને ભારત સહિત સમગ્ર વિશ્વનું પર્યાવરણ અને આબોહવા (ક્લાઈમેટ) માત્ર બદલાતા નથી પરંતુ, બગડી રહ્યા છે. ગ્લોબલ વોર્મિંગ શબ્દ જેટલો સહેલાઈથી બોલાય છે એટલી તેની ઘાતક અસરોની હજુ ગંભીરતા નથી.ગત વર્ષ ઈ.સ. 2024એ ભારતમાં ઈ.સ.1901 પછીનું સૌથી ગરમ વર્ષ રહ્યું અને વિશ્વમાં 1850 પછી એટલે કે પોણા બસ્સો વર્ષનું સૌથી ગરમ વર્ષ રહ્યું છે, વિશ્વમાં 2023 પણ સૌથી ગરમ વર્ષ નોંધાયેલ છે. આ સાથે જ અસામાન્ય અતિશય વરસાદ અને અતિશય ગરમીનો અનુભવ વિશ્વના અનેક દેશોની સાથે ભારતે અને ગુજરાતે ગત બે વર્ષમાં
કર્યો છે.