માસિક ખર્ચ મામલે ગરીબ-શ્રીમંત વચ્ચેનું અંતર 10 ગણુ વધ્યું

ગામડાંમાં પ્રતિ વ્યક્તિ માસિક વપરાશ ખર્ચ રૂા. 3773 : શહેરોમાં રૂા. 6459 : આ ખર્ચ ગામડાંના મુકાબલે શહેરોમાં 71% વધુ : ગામડાઓમાં નીચલા સ્તરે 5% લોકોનો પ્રતિ વ્યકિત માસિક વપરાશ ખર્ચ માત્ર રૂા. 1373 છે

ખાસ-ખબર ન્યૂઝ નવી દિલ્હી, તા.15

વધતા શહેરીકરણ છતાં ગામ અને શહેર વચ્ચેની ખાઈ ઘટવાનું નામ લેતી નથી. જો માથાદીઠ માસિક ખર્ચને આધાર તરીકે લેવામાં આવે તો શહેર અને ગામ વચ્ચેની અમીર અને ગરીબ વચ્ચેની ખાઈ હજુ પણ ઘણી વિશાળ છે. આંકડા દર્શાવે છે કે ગામડાઓ અને શહેરોમાં, સૌથી નીચેના લોકો ઉપરના લોકો કરતા સાતથી દસ ગણો વધુ ખોરાક પર ખર્ચ કરે છે.

આંકડા અને કાર્યક્રમ અમલીકરણ મંત્રાલયના ડેટા અનુસાર, માથાદીઠ માસિક વપરાશ ખર્ચ ગામડાઓમાં રૂ. 3,773 અને શહેરોમાં રૂ. 6,459 છે. આ ખર્ચ ગામડાં કરતાં શહેરોમાં 71 ટકા વધુ છે. આ ચિત્ર રાષ્ટ્રીય સ્તરે ઊભરી આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે 2011-12માં કરવામાં આવેલા આવા જ સર્વેમાં ગામ અને શહેર વચ્ચે ગ્રાહકનું અંતર 84 ટકા નોંધાયું હતું.

આમાં ચોક્કસપણે થોડો ઘટાડો થયો છે, પરંતુ 71 ટકાનો તફાવત હજુ પણ ઘણો મોટો છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે આવકમાં તફાવતને કારણે આ વિસંગતતા ઊભી થઈ છે. આ એ પણ દર્શાવે છે કે નીચલા વર્ગની આવક, પછી તે શહેર હોય કે ગામ, અપેક્ષા મુજબ વધી રહી નથી, જેના કારણે તેમનો વપરાશ ખર્ચ પણ ઓછો છે.ડેટાનું પૃથ્થકરણ કરતાં અહેવાલ એ પણ દર્શાવે છે કે કેવી રીતે તળિયે અને ઉપરના લોકોના વપરાશ ખર્ચમાં ઘણો તફાવત છે. ઉદાહરણ તરીકે, ગામડાઓમાં નીચેના પાંચ ટકા લોકોનો માથાદીઠ માસિક વપરાશ ખર્ચ માત્ર રૂ. 1,373 છે. આ રાષ્ટ્રીય સરેરાશના માત્ર ત્રીજા ભાગનો છે. જયારે ગામડાઓમાં ટોચના પાંચ ટકા લોકોનો માસિક વપરાશ ખર્ચ રૂ. 10,501 છે, જે નીચેના પાંચ ટકા લોકો કરતાં 7.6 ગણો વધુ છે. આ રાષ્ટ્રીય સરેરાશ કરતાં લગભગ અઢી ગણું વધારે છે. જો આપણે શહેરોની વાત કરીએ તો, નીચેના પાંચ ટકા લોકો એક મહિનામાં માત્ર 2001 રૂપિયા ખર્ચ કરી શકે છે, જે રાષ્ટ્રીય સરેરાશના 32 ટકા જેટલું છે. શહેરોમાં ખર્ચ, પરંતુ શહેરોમાં ટોચના પાંચ ટકા લોકો માત્ર રૂ. ખર્ચ કરી શકે છે. દેશનો માથાદીઠ ગ્રાહક ખર્ચ રૂ. 20,824 છે, જે નીચેના પાંચ ટકાના ખર્ચ કરતાં 10.4 ગણો વધારે છે. આ ખર્ચ રાષ્ટ્રીય સરેરાશ ખર્ચ કરતાં ત્રણ ગણો વધુ છે.

જો કે, આ તફાવત રાજયોમાં બદલાય છે. ઉદાહરણ તરીકે, કેરળમાં આ તફાવત સૌથી ઓછો માત્ર 19 ટકા છે. ગામડાઓમાં વપરાશ ખર્ચ 5924 છે અને શહેરોમાં તે 7078 છે. એટલે કે તફાવત ઘણો ઓછો છે. જયારે આસામમાં સૌથી વધુ 79 ટકા, ઝારખંડમાં 78 અને ઓડિશામાં 76 ટકા છે. આસામમાં ગામડાઓમાં મહિને વપરાશ ખર્ચ 3432 રૂપિયા છે અને શહેરોમાં તે માત્ર 6136 રૂપિયા છે. આ રાષ્ટ્રીય સરેરાશ કરતા ઘણું ઓછું છે.

મહિને વપરાશ ખર્ચ ખર્ચમાં ખાદ્યપદાર્થો ઉપરાંત, પરિવહન, ભાડું, મનોરંજન, કપડાં, પગરખાં વગેરેનો ખર્ચ પણ માસિક વપરાશના ખર્ચમાં સામેલ છે. રિપોર્ટમાં ઓગસ્ટ 2022-જુલાઈ 2023ના ખર્ચનો ડેટા આવરી લેવામાં આવ્યો છે.