ચંદ્રયાન-3 લેન્ડિંગ સાઇટ હવે સત્તાવાર ’શિવ શક્તિ પોઇન્ટ’:ઇન્ટરનેશનલ એસ્ટ્રોનોમિકલ યુનિયને મંજૂરી આપી, પીએમ મોદીએ નામ આપ્યું હતું

વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ 26 ઓગસ્ટ, 2023ના રોજ કહ્યું હતું કે ચંદ્રયાન-3ની લેન્ડિંગ સાઇટને ’શિવ શક્તિ’ પોઇન્ટ કહેવામાં આવશે. આવ જાહેરાતના લગભગ સાત મહિના પછી 19 માર્ચે ઈન્ટરનેશનલ એસ્ટ્રોનોમિકલ યુનિયન (ઈંઅઞ) દ્વારા તેની નામ મંજૂર કરવામાં આવ્યું છે.

ચંદ્રયાન-3 14 જુલાઈના રોજ શ્રીહરિકોટાથી લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. વિક્રમ લેન્ડર 23 ઓગસ્ટે સાંજે 6.04 કલાકે ચંદ્ર પર ઉતર્યું હતું. ત્રણ દિવસ પછી, પીએમ મોદી વૈજ્ઞાનિકોને મળવા ઈંજછઘ ટેલિમેટ્રી ટ્રેકિંગ અને કમાન્ડ નેટવર્ક પહોંચ્યા.

પીએમ મોદીએ કરી હતી 3 જાહેરાતો…

પ્રથમ- દર વર્ષે 23 ઓગસ્ટે ભારત રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસ ઉજવશે.
બીજું- ચંદ્ર પર જ્યાં લેન્ડર લેન્ડ થયું છે તેને શિવ શક્તિ પોઈન્ટ કહેવામાં આવશે.
ત્રીજું- ચંદ્ર પરના બિંદુ જ્યાં ચંદ્રયાન-2ના નિશાન છે, તેનું નામ ’તિરંગા’ રાખવામાં આવશે.

ચંદ્રયાન-3 સાથે કુલ 7 પેલોડ મોકલવામાં આવ્યા હતા
ચંદ્રયાન-3 મિશનના ત્રણ ભાગ હતા. પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ, લેન્ડર અને રોવર. તેમના પર કુલ 7 પેલોડ્સ ઇન્સ્ટોલ કરવામાં આવ્યા હતા. ચંદ્રયાન-3 ના પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ પર શેપ નામનો પેલોડ લગાવવામાં આવ્યો હતો. તે ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષામાં પરિભ્રમણ કરીને પૃથ્વી પરથી આવતા રેડિયેશનની તપાસ કરવા માટે બનાવવામાં આવ્યું હતું.

લેન્ડર પર ત્રણ પેલોડ હતા. રંભા, ચાસ્ટે અને ઇલ્સા. પ્રજ્ઞાન પર બે પેલોડ હતા. અમેરિકન સ્પેસ એજન્સી નાસા પાસે લેસર રેટ્રોરેફ્લેક્ટર નામનું સાધન પણ છે. તે ચંદ્રયાન-3 ના લેન્ડર પર સ્થાપિત છે. તેનો ઉપયોગ ચંદ્રથી પૃથ્વીનું અંતર માપવા માટે થાય છે.

ચંદ્રયાન-3 લેન્ડરનું સોફ્ટ લેન્ડિંગ 4 તબક્કામાં થયું હતું
ઈસરોએ 30 કિમીની ઊંચાઈએથી સાંજે 5.44 કલાકે સ્વચાલિત લેન્ડિંગ પ્રક્રિયા શરૂ કરી અને આગામી 20 મિનિટમાં પ્રવાસ પૂર્ણ કર્યો.

ચંદ્રયાન-3એ 40 દિવસમાં 21 વખત પૃથ્વી અને 120 વખત ચંદ્રની પરિક્રમા કરી. ચંદ્રયાને ચંદ્ર સુધી 3.84 લાખ કિલોમીટરનું અંતર કાપવા માટે 55 લાખ કિમીની મુસાફરી કરી હતી.

1. રફ બ્રેકિંગ તબક્કો:

લેન્ડર લેન્ડિંગ સાઇટથી 750 કિમી દૂર હતું. ઊંચાઈ 30 કિમી અને ઝડપ 6,000 કિમી/કલાક.
આ તબક્કો સાડા 11 મિનિટ સુધી ચાલ્યો હતો. આ દરમિયાન વિક્રમ લેન્ડરના સેન્સરનું માપાંકન કરવામાં આવ્યું હતું.
લેન્ડરને આડી સ્થિતિમાં 30 કિલોમીટરની ઊંચાઈથી 7.4 કિલોમીટરના અંતરે લાવવામાં આવ્યું હતું.

2. વલણ ધારણ તબક્કો:

વિક્રમે ચંદ્રની સપાટીનો ફોટો લીધો અને પહેલાથી જ હાજર ફોટા સાથે તેની સરખામણી કરી.